محمد علی سلامی معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه از نظر کلی ضایعات برای همه محصولات وجود دارد، یادآورشد: امّا ضایعات کشاورزی برای برخی از محصولات بیشتر مطرح است و در تمام مراحل از هنگام تولید و برداشت، فرآوری و مصرف محصول وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه ضایعات کشاورزی ازهنگام تولید و برداشت، فرآوری و مصرف وجود دارد، افزود: به عنوان مثال به موقع برداشت نکردن گندم و ریزش محصول در اثر وزش باد و طوفان و نقص و عدم تنظیم دستگاه کمباین منجر به ضایعات گندم در فرآیند برداشت است همچنین در مراحل حمل و نقل و جابه‌جایی و نگهداری در سیلو هم ممکن است محصول ریزش داشته باشد و در مرحله مصرف هم بر اساس برخی از آمارها تا ۲ میلیون تن ضایعات نان داریم لذا ضایعات محصولات کشاورزی ازهنگام برداشت تا فرآوری و مصرف وجود دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی با بیان اینکه همه محصولات شامل این موضوع می‌شوند، اظهار کرد: امّا میزان ضایعات در محصولات متفاوت است، محصولاتی که آب دار هستند ضایعات پذیری آنها سریع شکل می‌گیرد به عنوان مثال ضایعات پذیری میوه‌ای همچون انار و طالبی با پسته و گردو قابل مقایسه نیست و قاعدتا ضایعات آنها کمتراست همچنین سبزیجات ضایعات بیشتری دارد.
سلامی با تأکید بر اینکه بحث ضایعات بیشتر از زمان تولید تا مصرف را شامل می‌شود، تصریح کرد: عدم رعایت اصول اولیه در مراحل کاشت و داشت هم باعث کاهش تولید محصول می‌شود.
وی در ادامه توضیح داد: به طور کلی دلایل کاهش و هدررفت محصولات کشاورزی از زمان قبل از کاشت شروع می‌شود که باید عملیات کشت و کار با رعایت تمام اصول فنی و تجربی کشاورزان صورت بگیرد به عنوان مثال برای گندم و جو شش ماه جلوتر برای تولید بذر اصلاح شده برنامه داریم بنابراین با شروع برداشت در خرداد در حال آماده سازی هستیم و روی بذرهای اصلاح شده کار می‌کنیم که تا مهرماه بتوانیم پاسخگو کشاورزان باشیم لذا اقدامات ما قبل از کاشت شروع می‌شود همچنین برای باغات نهال‌های اصلاح شده را پیشنهاد می کنیم نهال‌هایی که لیبل دارند و آلوده نیستند بنابراین از قبل از کاشت باید به فکر افزایش تولید و کاهش ضایعات محصولات هستیم.
سلامی با بیان اینکه بعد از مرحله کاشت واحداث باغ وارد مرحله داشت می‌شویم، افزود: تغذیه گیاه، آبیاری، کنترل آفات وعلف‌های هرز، رسیدگی به گیاه از لحاظ هرس و وجین مربوط به مرحله داشت است که باعث می شود تولید به بهترین نحو صورت بگیرد و همین امر منجر به کاهش تولید و ضایعات در مرحله برداشت می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی با اشاره به اهمیت صنایع فرآوری بیان کرد: صنایع فرآوری اهمیت بسیار زیادی در کاهش ضایعات کشاورزی دارد به عنوان مثال محصول گل محمدی اگر یک روز روی درخت بماند ریزش می‌کند و دیگر قابل برداشت نیست لذا فرآوری این محصول اهمیت صد در صدی دارد به همین دلیل تلاش کردیم در کنار تولید کارخانه‌های تبدیلی و فرآوری گلاب گیری و اسانس‌گیری احداث شود.
وی اضافه کرد: در برخی از محصولات کشاورزی فرآوری امکان پذیر نیست به عنوان مثال صیفی جات (خربزه و هندوانه) امّا محصولات باغی امکان فرآوری دارند و این امر همیت بسزایی در کاهش ضایعات کشاورزی دارد.
سلامی با تأکید بر اهمیت صنایع تبدیلی و فرآوری عنوان کرد: در این راستا یکی از گلخانه داران اقدام به احداث کارخانه خشک کن در قنوات کرده که در هفته آتی افتتاح می‌شود که خط اول آن تولید فلفل پاپریکا است و حتی این امکان را دارد که از دیگر گلخانه‌ها محصولات را خریداری کند وهمچنین محصول توجه فرنگی را به صورت چیپس خشک می‌کند.
وی یکی دیگر از راهکارهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی را استفاده از ماشین آلات در فرآیند برداشت دانست و گفت: در خصوص محصولاتی که نیاز به برداشت با ماشین آلات داشته باشند با ارائه تسهیلات سعی در ترغیب کشاورزان به استفاده از این ماشین آلات می‌کنیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی در ادامه ابراز کرد: برداشت بیشتر محصولات به صورتی دستی انجام می‌شود به ویژه محصولات باغی و فقط چند محصول زراعی همچون گندم و جو، کلزا و ذرت است که توسط ماشین آلات برداشت می‌شود و از نظر کمباین و چاپر ادوات موجود است و مشکلی دراستان نداریم.
سلامی درخصوص ضعف ماشین آلات کشاورزی با اشاره به این نکته که برای برداشت برخی از محصولات در سطح دنیا هم هنوز ماشین آلاتی طراحی نشده، توضیح داد: در خصوص محصول گل محمدی بررسی کردیم حتی کشورهایی مثل بلغارستان که خیلی در زمینه کاشت این محصول فعالیت می‌کنند دستگاهی برای برداشت ندارند البته در کشورهای دیگر برخی محصولات همچون پسته و گردو را با دستگاه‌های تمام اتوماتیک برداشت می‌کنند ولی برداشت این محصولات در کشور ما به صورت دستی انجام می‌شود لذا ضعف تکنولوژی و ماشین آلات در این موارد نمود پیدا می‌کند.
انتهای پیام
