به گزارش ایران اکونا به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،"نارک بابایان" (Narek Babayan) رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در پارلمان ارمنستان از زمان ورود به پارلمان در گروه دوستی ایران و ارمنستان حضور داشته و در سال جاری نیز رئیس این گروه شده است.
وی معتقد است که حجم روابط تجاری دو کشور، هم سطح با روابط سیاسی نیست و حداقل باید سه برابر وضعیت موجود باشد.
بابایان درباره مذاکرات عادیسازی روابط ارمنستان با آذربایجان و ترکیه نیز معتقد است که روند رو به جلو و پیشرفت است هر چند مسائلی باقی مانده که نیاز به گفتگوی بیشتر دارد و بهتر بود تا همینجا هم توافق صلح بین دو کشور به امضا برسد.
این نماینده پارلمان، تلویحاً از پیش شرط های مطرح شده ترکیه برای عادی سازی روابط نیز ابراز نارضایتی کرده و معتقد است که مذاکرات با آذربایجان باید به صورت دو جانبه و بدون حضور طرف ثالث دنبال شود.
وی همچنین از تمایل کشورش برای ورود به بندر چابهار برای تجارت مستقیم با هند و چین خبر داد.
مشروح این گفتگو از نظر خوانندگان می گذرد.
"نارک بابایان" (Narek Babayan) رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در گفتگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه از سال 2021 نماینده پارلمان است و از همان زمان در گروه دوستی ایران و ارمنستان بوده است، گفت: دو بار به صورت رسمی به ایران آمده ام و دو بار نیز به صورت شخصی به ایران سفر کرده ام. از ماه جاری میلادی نیز به عنوان رئیس گروه انتخاب شده ام. به دلیل اهمیت زبان فارسی و ارتباط بیشتر با ایران، یک منشی فارس زبان انتخاب کرده ام.
در طرح چهارراه صلح ایران، گرجستان، ترکیه و آذربایجان نقش مهمی دارند
وی درباره برنامه های خود برای توسعه روابط با ایران اظهار داشت: روابط ایران و ارمنستان همواره خوب بوده اما جای توسعه دارد و من آرزوی توسعه بیشتر این روابط بصورت دو جانبه را دارم.
بابایان درباره طرح چهارراه صلح نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان و نقش و جایگاه ایران در این پروژه گفت: ما خواهان صلح در منطقه بخصوص با آذربایجان هستیم و می خواهیم مرزهایمان باز باشد و با ترکیه تجارت داشته باشیم. جایگاه ارمنستان در این طرح طوری است که در مرکز چهارراه قراردارد. ما می خواهیم به جای جنگ و نا آرامی در منطقه، صلح و مبادلات تجاری و اقتصادی جریان داشته باشد. در این طرح، ایران، گرجستان، آذربایجان و ترکیه قراردارند که مبادلات با این کشورها انجام می گیرد.
کلمه "کریدور" در ارمنستان حساسیت برانگیز شده است
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان ادامه داد: باوری وجود دارد که در ارمنستان از کلمه کریدور طور دیگری برداشت می شود. در سایر کشورها کریدور یک کلمه معمولی است ولی بعضی از همکاران ما در ترکیه، آذربایجان و روسیه طوری از این کلمه استفاده می کنند که باعث می شود برداشت دیگری از آن بشود. ارمنستان در تمام سطوح سیاسی مخالفت خود را با این نوع برداشت از کلمه کریدور اعلام کرده زیرا این تصور ایجاد می شود که قرار است راهی خارج از حاکمیت ارمنستان شکل بگیرد.
از ایران بابت موضعش درباره مرزها قدردانی می کنیم
وی افزود: در ارمنستان نه دولت و نه احزاب دیگر موافق این مسئله(دادن کریدور به آذربایجان) نیستند. از ایران نیز بسیار تشکر می کنم که همواره در همه سطوح اعلام کرده اند که هرگونه تغییر در مرزهای ایران و ارمنستان را نمی پذیرند.
بابایان پیشنهاد ارمنستان در این پروژه را بازگشایی همه مرزها خواند و در مورد ایران نیز گفت: این پروژه بخشی از کریدور شمال- جنوب خواهد بود.
به دنبال تجارت 3 میلیارد دلاری با ایران هستیم
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان با بیان اینکه توان اقتصادی دو کشور بسیار بیشتر از تجارت فعلی است، اظهار داشت: پارسال و امسال 700 میلیون دلار تجارت داشتیم. قرار بود امسال به یک میلیارد دلار برسیم. پس از آنکه به یک میلیارد دلار برسیم، هدف بعدی مان رسیدن به 3 میلیارد دلار است. البته گامهایی هست که دولتهای دو کشور باید بردارند.
کاهش عوارض جاده ای از سوی ایران کمک بزرگی به توسعه روابط می کند
وی ادامه داد: یکی از آن گامها، کاهش عوارض جاده ای در ایران است. زمانیکه جاده جنوب به شمال ارمنستان تکمیل شود نیز کمک زیادی به افزایش حجم تجارت بین دو کشور خواهد کرد. بخش بسیار مهمی از ساخت این جاده را که شامل تونل ها و پل ها می شود، شرکتهای ایرانی در دست گرفته اند.
علاقمند به مشارکت در بندر چابهار هستیم
بابایان با اشاره به علاقه ارمنستان به مشارکت در بندر چابهار، گفت: ما علاقمندیم که در آنجا زیرساختی مخصوص به خود را داشته باشیم، البته به پیشنهاد طرف ایرانی و بتوانیم از آنجا مبادله کالا را انجام دهد. بجز مبادله مستقیم بین دو کشور، بسیار اهمیت دارد که از چین و هند به گرجستان و دریای سیاه این مبادله ادامه داشته باشد. ایران نیز به تجارت با کشورهای اوراسیایی علاقمند است که از طریق ارمنستان می تواند به این خواسته برسد.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در خصوص انتظارات ایروان از تهران اظهار داشت: ایران نقش ویژه ای در برقراری صلح در منطقه دارد. ما همواره شاهد بوده ایم که ایران نظرات متعادلی درباره تحولات منطقه ای داشته و از برقراری صلح در منطقه حمایت کرده است. تهران همچنین خواستار برقراری صلح در منطقه بوده و از طرفین(آذربایجان و ارمنستان) خواسته مشکلات و مسائل خود را حل و فصل کنند.
امیدواریم بزودی مسائل باقیمانده با آذربایجان برای توافق صلح حل و فصل شود
بابایان ادامه داد: ما در راستای ایجاد صلح با آذربایجان مستقیماً در حال مذاکره هستیم و امیدوار و خوش بین هستیم که بزودی بخش کوچک حل نشده بین دو طرف حل و فصل شود. در واقع ما الان هم امکان امضای این توافقنامه را داریم زیرا همواره مسائلی هست که باید درباره آنها صحبت کرد و حلشان کرد. اگر بگوییم که بگذاریم همه مسائل حل شده و بعد توافقنامه امضا شود، زمان زیادی خواهد برد. مسائلی که توافق کرده ایم بسیار مهم بوده و به همین دلیل الان امکان امضای توافقنامه را داریم.
وی با بیان اینکه از مجموع مسائل بین طرفین، 2 تا 3 مسئله باقی مانده است، اظهار داشت: اخیراً دیدار پاشینیان و علی اف را در حاشیه اجلاس بریکس در روسیه را داشتیم که توافق کردند که مسائل باقی مانده به سرعت حل و فصل شود.
در مذاکرات رسمی درباره تغییر قانون اساسی ارمنستان سخنی گفته نشده است
رئیس گروه دوستی و ایران و ارمنستان با بیان اینکه درباره اصلاح قانون اساسی در آن دیدار صحبتی نشده است، گفت: اظهاراتی که درباره قانون اساسی مطرح می شود، تنها در حد حرف بوده و نمی تواند در متن توافقنامه ذکر شود.
بابایان در پاسخ به این سوال که ارمنستان درباره موضوع نسل کشی ارامنه عقب نشینی کرده است؟ اظهار داشت: صحبت این بوده که این مسئله در مذاکرات ارمنستان و ترکیه مطرح نمی شود. هیچکس نمی تواند منکر نسل کشی شود اما درباره مذاکرات اهداف دیگری داریم و به دنبال عادی شدن روابط هستیم. امیدواریم که روابط ارمنستان و ترکیه به بن بست نرسد. از خیلی وقت پیش با ترکیه توافق داشتیم که مرزها برای کشور ثالث و افراد سیاسی باز شود، این کار هنوز محقق نشده اما از نظر تکنیکی همه چیز آماده است.
پیش شرط ترکیه برای عادیسازی روابط با ارمنستان منطقی نیست
وی افزود: ما چندین بار از طرف ترکیه شنیده ایم که درباره این موضوع با آذربایجان به توافق رسیده اند. سخن ما این است که نباید هیچ پیش شرطی برای این مسئله وجود داشته باشد.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان یادآور شد: مطمئنیم که طرف ترکیه به طور کامل از روند مذاکرات بین ارمنستان و آذربایجان با خبر است و فکر می کنیم که آذربایجان نیاز به چنین حمایتی از طرف ترکیه ندارد.
بابایان در پاسخ به این سوال که آیا ترکیه پیش شرط عادی سازی روابط با ارمنستان را توافق این کشور با آذربایجان دانسته است؟ گفت: از نظر ما چنین پیش شرطی منطقی نیست اما امیدواریم که در هر دو طرف پیشرفتمان خوب باشد.
آذربایجان خواستار عدم برخورد شهروندانش با اتباع ارمنی در مرزهاست
وی در پاسخ به این سوال که آیا موضوع کریدور در مذاکرات صلح بین آذربایجان و ارمنستان به آینده موکول شده و آخرین وضعیت این مذاکرات چه بوده است، اظهار داشت: ما همواره پیشنهاد کرده ایم که این جاده تحت کنترل ارمنستان می تواند مورد استفاده قرار گیرد. طرف آذربایجان چندین بار مطرح کرد که شهروندان دو طرف در قسمتهای مرزی با هم ملاقات نکنند. یعنی در گمرکها شهروندان آذربایجانی بدون برخورد با شهروندان ارمنی از مرز عبور کنند.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان ادامه داد: ما در جواب، پیشنهاد دادیم که یک کنسرسیوم بین المللی می تواند این کار را انجام دهد و یا اینکه برای شروع، این راه فقط برای حمل و نقل استفاده شود. امیدواریم که به زودی درباره این مسئله هم به توافق برسیم. در ارمنستان ضرب المثلی هست که می گوید: چیزی که به ذهن انسان می رسد حتماً می تواند انجامش دهد.
ارمنستان موضوع حاکمیت ارضی اش را وارد گفتگو نمی کند
بابایان در پاسخ به این سوال که آیا آذربایجان سیاست خود در قبال کریدور را تعدیل کرده است یا نه؟ گفت: امیدوارم که همه کشورها به این باور رسیده باشند که آن مواضع برای ارمنستان به هیچ عنوان قابل قبول نیست. موضوع درباره حاکمیت ارمنستان است و اینکه کشور ثالث یا گروههای نظامی این کریدور را کنترل کنند برای ارمنستان به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
علاقمند به حل و فصل مسائل با آذربایجان بدون دخالت طرف سوم هستیم
وی در خصوص پیشنهاد روسیه برای حضور نیروهای امنیتی روسیه در این کریدور و پیشنهاد ارمنستان برای حضور یک کنسرسیوم بین المللی برای کنترل بر جاده اظهار داشت: ارمنستان و آذربایجان خودشان باید این موضوع را بدون کشور ثالث حل و فصل کنند.
قالیباف به زودی به ارمنستان سفر می کند
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در پایان اظهار داشت: الان ریاست گروه دوستی ایران و ارمنستان در دو کشور انتخاب شده است. در ایران "آرا شاوردیان"، نماینده مسیحیان ارمنی انتخاب شده اند و امید بسیاری داریم که بجز دولتها، در راستای پیشرفت روابط ایران و ارمنستان نقش ویژه ای داشته باشند. امیدوارم که گروه دوستی ایران و ارمنستان که به ایروان دعوت شده اند به زودی بیایند. ولی پیش از گروه دوستی، امیدواریم به زودی شاهد حضور آقای قالیباف در ارمنستان باشیم که توسط رئیس مجلس ارمنستان دعوت شده اند.
بابایان ادامه داد: امیدواریم که در تمام سطوح و زمینه ها همکاری بالایی بین طرفین شکل بگیرد زیرا پتانسیل زیادی وجود دارد. علاقمندیم که شهروندان دو کشور سفرهای زیادی به طرف مقابل داشته باشند زیرا این شناخت دو جانبه است که می تواند روابط دو کشور را عمیق تر کند. منافع دو کشور کاملاً با هم منطبق است. از طرف دولتهای دو کشور نیز درک و اراده جدی برای توسعه روابط وجود دارد. شهروندان دو کشور نیز احترام زیادی به یکدیگر دارند اما در راستای شناخت یکدیگر کار زیادی است که باید انجام گیرد.
گفتگو از علی حیدری
