به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، امروز یکشنبه 6 آبان نشست بررسی ابعاد حقوقی و بینالمللی تحریم اخیر شرکت‌های هواپیمایی ایران به همت مرکز وکلای قوه قضاییه برگزار شد.
در این نشست نصرالله ابراهیمی، هیبت‌الله نژندی‌منش، محمدرضا فیروزمند، زهرا فریور و مرتضی عبدی از حقوقدانان و وکلای فعال در حوزه حقوق بینالمللی، نظرات خود را درباره اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم سه شرکت هواپیمایی کشورمان اظهار کردند.
تحریم اروپا علیه شرکت‌های هواپیمایی ضد قوانین سازمان ملل
در آغاز این نشست، هیبت‌الله نژندی‌منش با اشاره به اقدام اتحادیه اروپا در تحریم شرکت‌های هواپیمایی ایران با ادعای حمل و انتقال پهپاد و موشک به روسیه به منظور استفاده علیه اوکراین گفت: آیا یک سازمان منطقهای می‌تواند علیه کشورهای ثالت غیرعضو معاهده‌ای وضع کند؟ در فصل هشتم منشور سازمان ملل متحد آمده که تأسیس سازمان‌های نباید صلح بینالمللی را به مخاطره بیندازد. سازمان ملل همچنین اجازه داده که سازمان‌های منطقهای اقداماتی داشته باشند که به معنای حفاظت از صلح باشد اما اقدام اخیر اتحادیه اروپا در راستای صلح بینالمللی است؟
ورود وسایل ارتباط الکترونیکی جز موبایل به هواپیما ممنوع شدوی افزود: این وظیفه به عهده شورای امنیت است و سازمان‌های منطقهای اجازه ندارند از مفهوم بینالمللی سوءاستفاده کنند، مانند بهره‌گیری از مفهوم تروریسم که برخی با سوءاستفاده از آن در امور داخلی کشورهایی دخالت کردند.
نژندی‌منش ادامه داد: آنچه خارج از وضعیت اوکراین و روسیه است، مانند آنچه در غزه رخ می‌دهد، می‌بینیم که غیرنظامیان بیشتری قربانی و کشته می‌شوند اما اتحادیه اروپا دست به تحریم رژیم صهیونیستی و کسانی که سلاح و تجهیزات نظامی به این رژیم می‌رسانند، نمی‌زنند و حتی به ارائه کمک به رژیم صهیونیستی همت دارند! پس قوانین مانند عدم اقدامات منجر به تهدید صلح بینالمللی، ملزم می‌کند که اتحادیه اروپا اول اعضای خود را مورد بازخواست قرار دهد.
وی افزود: اتحادیه اروپا با این قطعنامه، حق بنیادی دادرسی بر اساس مستندات را زیر پا گذاشته است. ادعاهای اروپا مبنی بر انتقال موشک به روسیه و استفاده از آن علیه غیرنظامیان اوکراین، ادعایی است که هیچ مستندی ندارد و هیچ مسئولی آن را تأیید نکرده است.
نژندی‌منش گفت: اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم شرکت‌های هواپیمایی ایران، حق رفت‌و‌آمدهای آزادانه را از مردم ایران سلب کرده است و همین امر، مغایر با حقوق بینالملل و حقوق بشر است.
نترسیم و علیه تحریم‌های اعمالی طرح شکایت کنیم
نصرالله ابراهیمی هم در سخنان خود با انتقاد از عدم اقدام به‌موقع در مقابله با تحریمها و تأکید به بررسی برگزاری محکمه در خصوص محکومیت این تحریمها گفت: آحاد حقوقدانان و وکلای کشور و کانون وکلای دادگستری به مانند مرکز وکلا باید نسبت به مسائل و پرونده‌های بینالمللی حساس باشند و بدانند که جنگ حقوقی به مانند جنگ سخت است و باید حقوقدانان در نظر داشته باشند که مباحث حقوقی فقط در داخل نیست و دانش‌آموختگان حقوق بینالملل باید نسبت به این اقدامات در خارج از کشور هم حساس باشند.
ابراهیمی ادامه داد: برای دفاع از حق خود در مراجع بینالمللی به سراغ وکلای انگلیسی و آمریکایی می‌رویم و این خوب نیست؛ بنابراین باید حساسیت‌ها را افزایش دهیم تا نهضت حقوقی در این عرصه ایجاد شود.
وی افزود: ابعاد تحریم هواپیمای مسافربری از نظر حقوق نظام بینالملل موضوع بسیار پیچیده و چند وجهی است که حقوق بشر، تجارت بینالملل و معاهدات هوانوردی و حق حاکمیت‌ها را در بر می‌گیرد. نخستین بحث، نقص حقوق بشر است و تحریم‌های هواپیما مسافربری به ویژه در مسائل درمانی و پزشکی اخلال ایجاد می‌کند. این تحریم همچنین نقض کنوانسیون‌های بینالمللی هوانوردی مانند کنوانسیون شیکاگو است که به اصل عدم تبعیض و آزادی پرواز تأکید دارد. تحریم‌های بینالمللی بحث تجارت بینالملل را هم دربر می‌گیرد زیرا دسترسی ناعادلانه تجار در بحث جابجایی کالا و خدمات و خودشان به منظور حضور در بازارهای بینالمللی را ایجاد می‌کند.
ابراهیمی ادامه داد: موضوع دیگر بحث حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی است. این تحریمها می‌تواند نقض حق حاکمیت و مداخله در امور داخلی کشور باشد که اجازه نمی‌دهد از حق حاکمیت خود برای حفاظت از منفعت ملی استفاده کند؛ منفعت ملی یعنی اینکه ایران بین کشورهای دیگر پرواز داشته باشد تا قراردادهای تجاری منعقد کند که این تحریم مانع از کسب منفعت ملی می شود. بحث ایمنی و امنیت هوانوردی هم تحت تاثیر این تحریم است. اگر اروپا بخواهد این را عرف کند و با تحریم هواپیما و تحریم قطعات و دسترسی به آن را هم اعمال کند، می‌تواند تاثیرات منفی بر امنیت پروازهای مدنی و غیرنظامی داشته باشد.
وی افزود: رویکرد حقوقی ما باید این باشد که از طریق نهادهای حقوقی بینالمللی بر اساس معاهدات و مقررات بینالمللی پیگیری قضایی کنیم که چرا تحریم شدیم و رفع تحریم کنیم. طرح شکایت ما در سازمان‌هایی که کنوانسیون‌ها و معاهدات بینالمللی ما را به آن ارجاع می‌دهند یا در محاکم داخلی نهادی که ما را تحریم کرده‌اند یا حداقل در محاکم داخلی خودمان آن را مطرح کنیم.
ابراهیمی که پیش از وکیل برخی از نهادهای داخلی در محاکم اروپایی بوده است، گفت: ما توانستم در یک پرونده، انگلیس را به دلیل تحریم بانک ملت محکوم و جریمه کنیم که پرداخت شد و الان این کشور تحریم‌هایی مانند آنچه اتحادیه اروپا انجام داد را اعمال نمی‌کند؛ پیش از این شکایتی از سوی چند شرکت و بانک مانند بانک ملت و بانک تجارت در محاکم اروپایی علیه تحریمی که از سوی اتحادیه اروپا اعمال شده بود، مطرح کردیم و توانستیم اتحادیه اروپا را به پرداخت جریمه به میزان 300 هزار یورو، 700 هزار یورو، 3 میلیون یورو و 5 میلیون یورو محکوم کنیم که متأسفانه از آنجا که "دولت حسن روحانی" به دنبال ایجاد ارتباط با اروپا بود، آقای روحانی از ما خواست که از اخذ جریمه پرهیز کنیم! ایکاش آن جرایم گرفته می‌شد که اگر اینچنین بود، امروز اتحادیه اروپا جرأت تحریم شرکت‌های هواپیمایی را نداشت.
استراتژی ورود قضایی را باید تعیین کنیم
محمدرضا فیروزمند نیز در این نشست با اشاره به لزوم تعیین استراتژی مناسب برای اتخاذ اقدامات حقوقی و قضایی برای برخورد با تحریم اخیر اتحادیه اروپا علیه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی گفت: در قطعنامه اروپا اقداماتی در 6 بند به ایران منتسب شده که همه آنها قابل بحث و رد هستند؛ در طرح، موضوع و اثبات موضوع این قطعنامه می‌توان ایرادهای بنیادی را مطرح کرد. در اجرا هم خودش اعلام کرده که ایراداتی دارد.
وی افزود: در بند 2 این قطعنامه تحریمها را به بلاروس و کره شمالی و ایران تسری داده شده اما توجه داشته باشید که کره شمالی، ممکن است نیرو به روسیه فرستاده تا علیه اوکراین بجنگند و بلاروس هم خودش را شریک روسیه در این جنگ می‌داند اما ایران منکر مشارکت در جنگ هست؛ پس اینکه ایران از هواپیماها برای انتقال موشک و پهپاد استفاده می‌کند، ادعایی است که قابلیت ثابت شدن ندارد.
فیروزمند با بیان خاطره‌ای از نحوه تعیین استراتژی درست در محاکم بینالمللی مرتبط با تحریم شرکت‌های ایرانی گفت: در تحریم‌های سال 90 تا 93 اینطور بود که حق تفتیش کشتی‌ها و هواپیماها ما را به همه کشورها دادند. به عنوان وکیل شرکت نفتی اینطور ورود کردیم که شما برنامه هسته‌ای را تحریم کرده‌اید در حالی که ما شرکت تجاری هستیم و نگفتیم که برنامه هسته‌ای ما حق است یا نه و به این صورت رأی مثبت گرفتیم.
وی افزود: اقدانات خلاف قانون اتحادیه اروپا، شرکت‌های هواپیمایی ایران را تهدیدی برای امنیت اتحادیه اروپا دانسته است! اگر این ادعا را به فرض محال هم قبول کنیم، باید این را مطرح کنیم که اوکراین چه ربطی به اتحادیه اروپا دارد؟ باید این استراتژی را پیش ببریم تا بتوانیم تحریمها را لغو کنیم.
در حال تکمیل ...
