به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرگزاری تسنیم از اراک، مرتضی ضرابی ظهر امروز در نشست خبری به مناسبت روز جهانی خون بندناف با اشاره به جمع‌آوری و ذخیره‌سازی گسترده سلول‌های بنیادین در کشور و استانها از جمله استان مرکزی، اظهار داشت: تاکنون بیش از 230 هزار نمونه خون بند ناف جمع‌آوری شده است که این میزان بزرگ‌ترین ظرفیت ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی در منطقه به‌شمار می‌آید، همچنین به ذخیره‌سازی نمونه‌های ارسالی از کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپایی انجام شده و این امر نشان‌دهنده اعتماد بین‌المللی به این بانک است.
وی افزود: خون بند ناف و جفت، مملو از سلول‌های بنیادی خونساز هستند که می‌توانند در درمان بیماری‌هایی نظیر سرطان‌های خون، کم‌خونی‌های مادرزادی، نقص سیستم ایمنی و تالاسمی به‌کار روند، اگر چه سلول‌های بنیادی خونساز را می‌توان از مغز استخوان و خون محیطی نیز به دست آورد، اما استفاده از خون بند ناف به دلیل سهولت جمع‌آوری و ذخیره‌سازی مورد توجه قرار گرفته است.
مدیرعامل بانک خون بند ناف کشور با اشاره به توسعه منابع سلول‌های بنیادی تصریح کرد: علاوه بر خون بند ناف، منابع دیگری مانند مغز استخوان، خون محیطی، بافت چربی، پالپ دندان شیری و بافت بند ناف نیز برای تامین سلول‌های بنیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که تلاش برای گسترش ذخیره‌سازی این منابع ادامه دارد و اکنون بانک جامعی از محصولات زیستی را در مجموعه رویان ایجاد کرده‌ایم که قابلیت جمع‌آوری و استفاده از انواع سلول‌های بنیادی را فراهم می‌کند.
در حوزه دیابت موفق به اخذ مجوز کمیته اخلاق شده‌ایم
ضرابی به پروژه پالایشگاه ضمایم زایمانی اشاره کرد و گفت: پنج جزء زایمانی شامل خون بند ناف، بافت بند ناف، مایع جنینی، پرده جنینی و جفت، به عنوان منابع با ارزش زیستی شناخته شده‌اند. این ضمائم زایمانی که قبلاً به عنوان زباله پزشکی محسوب می‌شدند، اکنون فرآوری می‌شوند. برای مثال، پرده جنینی به عنوان زخم‌پوش در درمان سوختگی، زخم‌های دیابتی و زخم بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد که در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود که نزدیک به 20 محصول مختلف از ضمائم زایمانی استخراج و تولید شود و این پروژه به عنوان یک مدل منحصر به فرد در دنیا در حال توسعه است و امیدواریم تا پایان سال جاری به طور کامل راه‌اندازی شود.
مدیرعامل بانک خون بند ناف کشور عنوان کرد: کاربردهای سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌های خونی و غیرخونی بسیار گسترده است به طوری که سلول‌های بنیادی خونساز در بیماری‌هایی که منشأ خونی دارند، مانند سرطان‌های خون، استفاده می‌شوند، همچنین کارآزمایی‌های بالینی برای درمان بیماری‌های غیرخونی مانند فلج مغزی و اوتیسم در حال انجام است که در فازهای اول و دوم کارآزمایی بالینی، سلول‌های بنیادی مزانشیمی را در کودکان مبتلا به فلج مغزی تزریق کرده‌ایم و نتایج امیدوارکننده‌ای به دست آورده‌ایم و تحقیقات گسترده‌ای را در بیماران فلج مغزی، اوتیسم و آرتروز آغاز کرده‌ایم که این تحقیقات با استفاده از سلول‌های بنیادی، خون بند ناف و محصولات فرآوری‌شده مانند PRP خون بند ناف انجام می‌شود.
وی افزود: در حوزه دیابت خوشبختانه موفق به اخذ مجوز کمیته اخلاق شده‌ایم تا درمان را برای کودکانی که به‌تازگی دیابت در آن‌ها تشخیص داده شده، آغاز کنیم، همچنین در زمینه بیماری ام‌اس نیز مجوز وزارت بهداشت را دریافت کرده‌ایم و با حمایت معاونت فناوری این پروژه را شروع کرده‌ایم و در مورد بیماری اس‌ام‌ای (SMA)، که از بیماری‌های دشوار کودکان است نیز تلاش می‌کنیم مجوزهای لازم را اخذ کنیم.
دستاورد بزرگ ایران در جداسازی سلول‌های بنیادی
مدیرعامل بانک خون بند ناف به اقدامات این مجموعه در فرآوری ضمایم زایمانی اشاره کرد و گفت: پرده جنینی که به‌عنوان زخم‌پوش تولید شده، یکی از محصولات موفق ما بوده است که مجوز تولید و صادرات به کشورهای همسایه را دریافت کرده و نخستین محصول زایمانی با قابلیت صادرات است و فعالیت‌ها و راه‌اندازی کامل پالایشگاه ضمائم زایمانی در حال گسترش است و امیدواریم بتوانیم به درمان بیماران بیشتری کمک کرده و نقش مؤثری در درمان بیماری‌های صعب‌العلاج ایفا کنیم.
ضرابی با اشاره به جداسازی سلول‌های بنیادی از منابع مختلف، افزود: امروزه امکان جداسازی سلول‌های بنیادی از منابعی مانند مغز استخوان، خون محیطی، خون بند ناف، دندان، ریشه دندان، بافت چربی و سایر بافت‌ها وجود دارد و این دستاوردها نشان می‌دهد که ایران توانسته است به‌خوبی از این منابع بهره‌برداری کند، سلول‌های بنیادی قابلیت تبدیل به سلول‌های تخصصی را دارند. به‌عنوان مثال می‌توان سلول‌های بنیادی را به سلول‌های قلبی، عصبی، استخوانی، انسولین‌ساز و دیگر سلول‌ها تبدیل کرد این مهم در علم سلول‌های بنیادی نیز در کشور به‌خوبی پیشرفت کرده که در حال حاضر از سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های مختلف، به‌ویژه بیماری‌های خونی، استفاده می‌شود، همچنین کارآزمایی‌های بالینی متعددی در زمینه درمان سایر بیماری‌ها در حال انجام است.
وی خاطرنشان کرد کرد: امکان ذخیره‌سازی بلندمدت سلول‌های بنیادی در کشور فراهم شده است. این توانمندی‌ها باعث شده تا کشورهای همسایه درخواست‌هایی برای راه‌اندازی بانک‌های سلول بنیادی در کشورشان داشته باشند.
در کشورهای پیشرفته استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌ها محدود است
مدیرعامل بانک خون بند ناف کشور با اشاره به موضوع سلول درمانی، گفت: اطلاعات اغراق‌آمیزی در این حوزه منتشر می‌شود، برخی تبلیغات مدعی هستند که تمام بیماری‌ها قابل درمان هستند، اما واقعیت این است که ما هنوز در مسیر تحقیقات و آزمایش‌ها قرار داریم و برای اثبات اثر درمانی سلول‌های بنیادی در بیماری‌های خاص، به تحقیقات بالینی گسترده‌تری نیاز است.
وی ادامه داد: داروها از بدن دفع می‌شوند، اما سلول‌ها رفتار پیچیده‌تری دارند، باید مشخص شود که سلول در کدام عضو قرار می‌گیرد و به چه سلولی تبدیل می‌شود و چه واکنشی در بدن ایجاد می‌کند. به همین دلیل قوانین کشورها در این حوزه بسیار سختگیرانه است و در برخی موارد به اشتباه از پلاکت‌ها به‌عنوان سلول درمانی استفاده می‌شود و استفاده از سلول‌ها باید با کارآزمایی بالینی همراه باشد و بدون این آزمایش‌ها نمی‌توان از آن‌ها برای درمان استفاده کرد.
مدیرعامل بانک خون بند ناف به پیشرفت‌های جهانی در تحقیقات سلول بنیادی اشاره کرد و افزود: حتی در کشورهای پیشرفته نیز استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌ها محدود است و این کشورها هنوز در مراحل اولیه یا میانی تحقیقات بالینی قرار دارند چنانچه برخی ادعاها درباره درمان کامل دیابت یا ضایعات نخاعی با سلول‌های بنیادی نادرست است و این روش‌ها هنوز به تأیید قطعی نرسیده‌اند.
به گزارش ایران اکونا به نقل از تسنیم، بانک خون بند ناف کشور در سال 1384 در جهاد دانشگاهی راه‌اندازی شد. این مرکز با هدف تامین سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های بدخیم، فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون توانسته است با تکیه بر دانش داخلی به مرحله‌ای برسد که درخواست‌هایی از کشورهای دیگر برای راه‌اندازی بانک‌های سلول بنیادی داشته باشد که این مرکز در 31 استان کشور، شامل 45 دفتر نمایندگی، فعالیت می‌کند. نمونه‌ها از سراسر کشور جمع‌آوری می‌شوند و فرآیند ذخیره‌سازی به طور متمرکز در تهران انجام می‌شود.
