به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، قسمت اول لایحه بودجه 1404 که شامل احکام و تبصره‌ها و همچنین منابع درآمدی است، به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است. بررسی این بخش در کمیسیون تلفیق بودجه به پایان رسیده و به زودی در صحن علنی بررسی ادامه خواهد یافت.
پس از اتمام این مرحله، قسمت مربوط به جداول و اعتبارات هزینه‌ای لایحه بودجه 1404 به مجلس ارائه خواهد شد و در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تغییرات مهم لایحه بودجه 1404 در کمیسیون تلفیق
یکی از تغییرات مهم بودجه 1404 در تلفیق، افزایش قابل توجه در درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده است. این افزایش با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تقویت منابع درآمدی پایدار اعمال شده است.
تلاش برای کاهش وابستگی به منابع نفتی و افزایش درآمدهای غیرنفتی نیز از دیگر نقاط تمرکز است. در این راستا، سیاست‌هایی برای تقویت بخش صنعت، فناوری اطلاعات، و صادرات غیرنفتی در نظر گرفته شده است.
بودجه عمرانی به منظور توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های ملی افزایش یافته است. این امر با هدف ایجاد اشتغال و تحریک رشد اقتصادی کشور انجام می‌شود.
بودجه بخش‌های اجتماعی و حمایتی افزایش یافته است تا پاسخگوی نیازهای افراد آسیب‌پذیر جامعه باشد. این شامل افزایش اعتبارات بخش سلامت، آموزش و حمایت‌های اجتماعی است.
ایجاد تسهیلات و مشوق‌های جدید برای بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ و استراتژیک کشور در نظر گرفته شده است.
افزایش شفافیت مالی و نظارت بر هزینه‌کردها یکی دیگر از محورهای تغییرات این لایحه است. هدف از این تغییرات، بهبود بهره‌وری و جلوگیری از هدررفت منابع عمومی است.
این لایحه پس از اتمام بررسی، باید شامل جداول و ارقام دقیق برای اعتباربخشی به بخش‌های مختلف باشد و در مرحله بعدی به بررسی جزئیات دقیق بودجه در کمیسیون تلفیق خواهد پرداخت.
در ادامه به بررسی جزئیات تغییرات اعمال شده در کمیسیون تلفیق خواهیم پرداخت؛
در بند الف تبصره 1 یکی از معافیتهای کلی لحاظ شده در لایحه بودجه دولت از سوی کمیسیون تلفیق بودجه حذف شده است. به عبارت دیگر تسهیلات مندرج در 3 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، قانون تامین مالی تولید و زیرساخت و قانون جهش تولید دانش بنیان در مصوبات تلفیق حذف شده است.
این درحالی است که مجموع معافیتهای مالیاتی برای اشخاص حقوقی 750 میلیارد تومان و برای اشخاص حقیقی 75 میلیارد تومان است.
توجه به جزئیات در تصویب واردات خودرو در 1404
در بند ر تبصره 1 دولت با وجود وعده واردات 2 میلیارد یورو خودرو در سال بعد شرایط پیچیده ای مثل التزام به قانون هوای پاک و یا شرط واردات برای صادرکنندگان را لحاظ کرده بود. کمیسیون تلفیق کل این بخش را اصلاح و اولا بانک مرکزی را ملزم به تامین ارز خودرو کرده، در ثانی میزان ارز تخصیص یافته به این بخش را 3 میلیارد یورو تعیین کرده است.
هر فصل نیز باید 20 درصد این بخش محقق شود. حقوق ورودی خودرو نیز 80 درصد تعیین شده است. همچنین مزایده عمومی برای صدور مجوز واردات خودرو از طریق سامانه تدارکات دولت یا بازار سرمایه انجام خواهد شد. همچنین واردات خودرو برای ایرانیان خارج از کشور از روش بدون انتقال ارز مجاز شده است.
در تبصره 2 یکی از نکات جالب توجه موضوع واگذاری صندوق بازنشستگی کشوری به صندوق تامین اجتماعی است. این مصوبه به صورت کامل در کمیسیون تلفیق تایید شده است.دراین مصوبه همچنین تاکید شده از این پس کارمندان دولت مشترک صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی خواهند شد.
نکته جالب توجه دیگر اینکه میزان ارز تخصیصی در سال 1404 به کالاهای اساسی و همچنین نرخ نسبت به لایحه اولیه بودجه تغییری نکرده و همان 12 میلیارد دلار پیش بینی شده است.
مهمترین تغییرات کمیسیون تلفیق در لایحه بودجه 1404
1. تسهیلات برای حمل‌ونقل عمومی (تبصره 5):
به شهرداری‌ها اجازه داده شد اوراق مالی اسلامی تا سقف 350 هزار میلیارد ریال منتشر کنند. این اوراق برای توسعه خطوط مترو، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، و ساخت زیرساخت‌های مرتبط اختصاص می‌یابد. بازپرداخت این اوراق به نسبت 50٪ دولت و 50٪ شهرداری‌ها تضمین شده است.
2. افزایش سقف معافیت مالیاتی (تبصره 6):
کمیسیون تلفیق سقف معافیت مالیاتی سالانه را از 2 میلیارد ریال در لایحه اولیه به 2.88 میلیارد ریال افزایش داد. همچنین نرخ‌های مالیات بر درآمد به پنج پله (10٪، 15٪، 20٪، 25٪، 30٪) تقسیم شد. این تغییر با هدف کاهش فشار مالیاتی بر دهک‌های پایین انجام شد.
3. کاهش سقف مشمولیت مالیات دارایی‌ها (تبصره 6):
سقف ارزش زمین‌های فاقد اعیانی و واحدهای مسکونی مشمول مالیات از 1.000 میلیارد ریال به 500 میلیارد ریال کاهش یافت. نرخ مالیات نیز از 1 در هزار به 2 در هزار افزایش پیدا کرد. همچنین، واحدهای غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت از این مالیات معاف شدند.
4. افزایش مالیات خودروهای لوکس (تبصره 6):
کمیسیون تلفیق سقف ارزش خودروهای مشمول مالیات لوکس را از 100 میلیارد ریال به 50 میلیارد ریال کاهش داد و نرخ مالیات سالانه مازاد ارزش این خودروها از 0.5 درصد به 1 درصد افزایش یافت.
5. تغییر در مالیات بر ارزش افزوده (تبصره 6):
مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص، از جمله محصولات دخانی، افزایش یافت. منابع حاصل از این افزایش مالیات به توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و پروژه‌های زیست‌محیطی اختصاص داده شد.
6. کاهش مالیات شرکت‌های بورسی (تبصره 6):
نرخ مالیات موثر برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس که دارای پروانه بهره‌برداری هستند، 5 واحد درصد کاهش یافت. این اقدام برای حمایت از شفافیت و جذب سرمایه در بازار بورس انجام شد.
7. افزایش عوارض گوشی‌های لوکس (الحاقی به تبصره 6):
حقوق ورودی گوشی‌های بالای 600 دلار به 15 درصد و گوشی‌های بالای 1.000 دلار به 30 درصد افزایش یافت. این منابع صرف توسعه فناوری و زیرساخت‌های مخابراتی خواهد شد.
8. عوارض جدید برای مدیریت پسماند و محیط زیست (تبصره 6):
کمیسیون تلفیق عوارض جدیدی برای مدیریت پسماند و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی تصویب کرد. منابع حاصل صرف مدیریت پسماند، کاهش آلودگی هوا، و ایجاد کمربند سبز شهری خواهد شد.
9. تغییر مهلت اجرای سامانه‌های فروشگاهی (الحاقی به تبصره 6):
مهلت اجرای کامل قانون سامانه‌های فروشگاهی و پایانه‌های فروش از پایان سال 1403 به 1404 تمدید شد.
10. افزایش سهم مالیات سبز (تبصره 6):
سهم مالیات سبز به 40 درصد از درآمد مالیاتی مرتبط با آلایندگی‌ها افزایش یافت. این منابع به توسعه حمل‌ونقل عمومی، مدیریت پسماند، و کاهش آلودگی هوا اختصاص پیدا کرد.
11. تخصیص منابع مازاد مالیاتی (تبصره 7):
10 درصد از درآمدهای مازاد مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اختصاص یافت و باقی‌مانده به تکمیل طرح‌های استانی و پروژه‌های قابل خاتمه در سال 1404 تخصیص داده شد.
12. شفافیت در واردات خودرو (تبصره 7):
حقوق ورودی خودروهای وارداتی بر اساس 100 درصد ارزش گمرکی خودرو محاسبه و نرخ ارز مبنا به نرخ مرکز مبادله طلا و ارز تغییر یافت. همچنین، فرآیند واردات خودرو تنها از طریق مزایده انجام خواهد شد. همچنین در یکی از چشم گیرترین تغییرات سال بعد حدود 3 میلیارد یورو به واردات خودرواز طریق بانک مرکزی تخصیص خواهد یافت که یک میلیارد یورو نسبت به پیش بینی اولیه دولت بیشتر است. همچنین در مصوبه تلفیق، نرخ حقوق ورودی نیز 80 درصد ذکرشده است.
13. واردات خودرو آمبولانس (الحاقی به تبصره 7):
مجوز واردات 3.500 دستگاه آمبولانس برای سازمان‌های بهداشتی و اجتماعی صادر شد. این خودروها از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف هستند و فروش آنها تا 10 سال ممنوع است.
14. کاهش عوارض واردات نهاده‌های دامی و کشاورزی (تبصره 8):
عوارض واردات نهاده‌های کشاورزی و دامی نظیر ذرت، سویا و جو از 5 درصد به 1 درصد کاهش یافت. منابع حاصل برای حمایت از تولید داخلی گوشت قرمز و مرغ استفاده خواهد شد.
15. معافیت مالیاتی واردات کالاهای اساسی و دارویی (تبصره 8):
حقوق ورودی کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و شیر خشک کودکان به 1 درصد کاهش یافت. این اقدام به منظور کاهش هزینه‌های درمانی و فشار مالی بر خانوارها انجام شد.
16. حمایت از ورزش و جوانان (تبصره 18):
27 صدم درصد از مالیات بر ارزش افزوده به ساماندهی امور جوانان و توسعه ورزش همگانی اختصاص یافت. 60 درصد این منابع به وزارت ورزش و جوانان و 40 درصد به وزارت آموزش‌وپرورش تعلق گرفت. استفاده از این منابع برای ورزش حرفه‌ای ممنوع است.
17. افزایش عوارض تنباکو و دخانیات (تبصره 18):
عوارض جدیدی بر واردات تنباکو و محصولات دخانی اعمال شد. منابع حاصل صرف توسعه زیرساخت‌های تولید داخلی و کاهش مصرف دخانیات خواهد شد.
18. افزایش مالیات بر انرژی و حمل‌ونقل (تبصره 18):
عوارض آلایندگی صنایع و مصرف سوخت افزایش یافت. منابع حاصل صرف پروژه‌های کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و توسعه انرژی‌های پاک می‌شود. این تغییرات با تأکید بر حمایت از تولید داخلی، کاهش وابستگی به نفت، توسعه زیرساخت‌ها، و توجه به عدالت مالیاتی در کمیسیون تلفیق تصویب شده‌اند. در صورت نیاز به توضیح بیشتر در هر بخش، اطلاع دهید.
