به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، یکی از مهمترین ظرفیت‌های استان کرمانشاه وجود پنج مرز مشترک با کشور عراق است که یک بازار بالقوه برای کشور ما محسوب می‌شود و با استفاده از این ظرفیت می‌توان دستاوردهای اقتصادی بسیاری برای استان و حتی کشور به دست آورد.
استان کرمانشاه به ویژه مرزنشینان از نظر معیشت و اقتصاد نیازمند توجه بیشتری هستند و از طرف دیگر نرخ بالای بیکاری در استان دغدغه جدی خانواده‌ها شده است و این در حالی است که مرزها و قابلیت‌های آن‌ها می‌تواند درمانی مؤثر بر این دردها باشد.
با وجود اینکه کسی منکر این ظرفیت بی‌نظیر در استان کرمانشاه نیست اما زیرساخت نامناسب در مرزها و برخی از نابه‌سامانی‌ها و ناهماهنگی‌ها سبب شده مردم استان به ویژه مرزنشینان نتوانند انگونه که شایسته است از این موهبت استفاده کنند.
به منظور بررسی وضعیت مرزهای استان و راهکارهای پیش بینی شده برای بهبود نابه سامانی‌ها به علی اصغر عباس‌زاده به گفتگو نشستیم که در ادامه آمده است.
افزایش 17 درصدی صادرات کالا از مرزهای استان کرمانشاه
تسنیم: وضعیت صادرات و واردات و در مجموع تجارت در مرزهای استان کرمانشاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در 10 ماه گذشته از امسال 6 میلیون و 511 هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و 853 میلیون دلار از مرزهای استان کرمانشاه صادر شده که از نظر وزنی 10 درصد و از نظر ارزشی 17 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته و این نشان می‌دهد به اهداف استاندار که در بدو ورود خود به استان تعیین کردند خواهیم رسید.
این حجم از کالاهای صادراتی استان با حدود 477 هزار و 305 دستگاه کامیون جابه‌جا شده و عمده کالاهای صادراتی شامل آهن‌آلات و میلگرد، کاشی و سرامیک، میوه و تره‌بار، سنگ‌های ساختمانی، لبنیات و انواع محصولات پلاستیکی است.
گمرک پرویزخان با صادرات دو میلیون و 460 هزار تن کالا به ارزش 810 میلیون دلار در رتبه نخست گمرکات استان و جایگاه سوم بین 12 گمرک هم‌مرز با کشور عراق قرار دارد.
گمرک خسروی با صادرات یک میلیون و 602 هزار تن کالا به ارزش 778 میلیون دلار رتبه دوم صادرات در استان و رتبه چهارم بین 12 گمرک هم مرز با عراق را کسب کرده است و میزان کالاهای صادراتی از این مرز از نظر وزنی پنج درصد و از نظر ارزشی 13 درصد افزایش یافته است.
البته آمار عنوان شده در زمینه گمرک خسروی بدون احتساب صادرات گاز طبیعی است و در صورت محاسبه آن میزان صادرات از این مرز افزایش می‌یابد و در رتبه نخست صادرات به عراق را بین 12 گمرک عنوان شده به خود اختصاص خواهد داد.
گمرک سومار با یک میلیون و 550 هزار تن کالای صادراتی به ارزش 729 میلیون دلار بین مرزهای استان رتبه سوم و بین 12 گمرک هم مرز با عراق رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است و میزان صادرات انجام شده از این مرز نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی 19 درصد و از نظر ارزش 23 درصد افزایش یافته است.
گمرک سومار با وجود اینکه تنها رویه صادرات دارد و فاقد امکانات لازم است اما رشد قابل توجهی داشته و این نشان دهنده این است که ظرفیت مناسبی در استان محسوب می‌شود.
گمرک شیخ صله با صادرات 461 میلیون دلار به وزن 558 هزار تن از نظر ارزش 55 درصد و از نظر وزنی 9 درصد رشد صادرات داشته است.گمرک شوشمی در 10 ماه ابتدای امسال 38 میلیون دلار کالا به وزن 333 هزار تن صادرات داشته که از نظر ارزش 6 درصد و از نظر وزنی 36 درصد افزایش داشته است.
در 10 ماه ابتدای امسال در مجموع 71 میلیون دلار کالا به وزن 13 هزار تن از طریق مرزهای استان کرمانشاه وارد شده که به طور عمده مواد اولیه و کالاهای واسطه‌‌ای برای واحدهای تولیدی استان هستند.
رویه دیگری تحت عنوان کوله‌بری در گمرک شوشمی و شیخ صله وجود دارد و در گمرک شیخ صله 16 میلیون و 542 هزار دلار به وزن 3000 تن و در گمرک شوشمی 22 میلیون و 556 هزار دلار به وزن 5000 تن با رشد 26 درصدی صادرات انجام شده است.
ارتقای گمرک خسروی و سومار در آینده نزدیک
تسنیم: وضعیت زیرساخت‌های مرزهای استان اخیراَ مورد انتقاد بسیاری از تاجران قرار گرفته و مطالبه جدی آن‌ها است. برای رفع این مشکلات چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
خوشبختانه استاندار و مسئولان مرزها، گمرک، راهداری و منطقه آزاد قصرشیرین به دنبال ساماندهی مرزها هستند. روز شنبه گذشته پروژه‌های عمرانی منطقه آزاد قصرشیرین کلنگ‌زنی شد و راه‌هایی که چندین سال وضعیت نابه سامانی داشت در طول مدت فعالیت منطقه آزاد ساماندهی شد و چند جاده منتهی به مرز پرویزخان در حال بهسازی هستند.
از طرف دیگر سازمان حمل و نقل در زمینه تعریض پل در نقطه صفر مرزی اقدامات جدی را آغاز کرده و حدود 30 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.طرف عراقی اوایل این هفته نشستی با مسئولان ایرانی داشتند و طرح جامع گمرک خسروی مورد توافق دو طرف قرار گرفت.استاندار دو هفته قبل با رئیس گمرک ایران نشستی در زمینه وضعیت زیرساخت‌ها در مرزها داشت و در آینده نزدیک اخبار خوبی در زمینه ارتقای گمرک خسروی و سومار منتشر می‌شود.
هزینه‌های دریافتی در مرزها شفاف‌سازی می‌شود
تسنیم: یکی از گلایه‌های این روزهای تجار و رانندگان از مرزهای استان کرمانشاه، دریافت وجوه اضافه و پر از ابهام است. چه برنامه‌ریزی برای شفاف سازی در این زمینه انجام شده است؟
مبالغ دریافت شده تحت عنوان چند ردیف و یک مورد مربوط به گمرک است. رانندگان و تجار اطلاع دارند که در چند سال گذشته هیچ وجوهی از سوی گمرک به صورت پول نقد یا از طریق دستگاه کارتخوان رد و بدل نمی‌شود و مبالغی از رانندگان دریافت نمی‌شود و مبلغ دریافتی از صاحب کالا و تحت عنوان عوارض صادراتی یا وارداتی یا دیمان و هزینه خدمات فوق العاده است که به صورت کیف پول در گمرک تعریف شده و چون به طور مستقیم وارد حساب خزانه می‌شود هیچ فردی در آن دخالت ندارد.
آنچه که سبب گلایه‌مندی رانندگان شده در رابطه با دریافت وجوهاتی تحت عنوان پارکینگ و خارج از اماکن گمرکی است. برخی از شرکت‌های اقماری ارائه دهنده خدمات نیز همچون شرکت انبارهای عمومی هزینه‌هایی دریافت می‌کنند که مقرر شده آن دسته از شرکت‌هایی که پول نقد دریافت می‌کنند در اسرع وقت نسبت به تعدیل و شفاف‌سازی هزینه اقدام کنند و از هفته‌های آینده قرار است این هزینه‌ها به صورت یک بنر در معرض دید قرار بگیرد و شفاف سازی شود. این رویه در گمرک سومار اجرا شده و در گمرک خسروی به دلیل وسعت مرز زمان بر است.
هزینه‌هایی که خارج از گمرک دریافت می‌شود باید توسط فرماندار پیگیری شود که این کار انجام شده و سازمان منطقه آزاد قول داده همه این هزینه‌ها تجمیع و تحت عنوان کیف پول تعریف شود و تمام هزینه‌ها به صورت قانونمند و شفاف دریافت شود.
قطعی مکرر سامانه‌های گمرکی به دنبال قطعی برق
تسنیم: هرچند مرز شوشمی توسط کشور ما رسمیت یافته اما هنوز با مشکلاتی دسته و پنجه نرم می‌کند. نبود راه دسترسی مناسب، عدم بهره‌مندی مرزنشینان از ظرفیت‌های مرز و قطعی مکرر سامانه‌ها از جمله این مشکلات است. برای رفع مشکلات آن چه اقداماتی انجام شده است؟
مشکل اساسی نیروهای راهداری برای بهسازی جاده مرز شوشمی این است که انتظار دارند دولت مرکزی عراق به صورت رسمی اعلام کند که مرز شوشمی را به عنوان مرز به رسمیت می‌شناسد که راهداری بتواند در این مرز هزینه کند. به همین دلیل مقرر شد استاندار از طریق دولت مرکزی پیگیری کند و استاندار گرمیان عراق نیز قول پیگیری داده است. به نظر می‌رسد هفته آینده از طرف دولت عراق گروهی به تهران سفر می‌کنند که در سطح ملی نشست‌هایی داشته باشند.
براساس قانون از هر خانوار مرزنشین حداکثر چهار نفر می‌تواند از کشور عراق مایحتاج خود را تأمین و وارد کشور کنند و این افراد در مرزها از پرداخت سود بازرگانی معاف شوند و این معافیت برای هر نفر 700 هزار تومان است.
اما در واقعیت این اتفاق رخ نمی‌دهد زیرا این برای مرزنشینان صرفه اقتصادی ندارد و از طرف دیگر در دوران کرونا اتفاقاتی رخ داده و با دستورالعملی به این خانواده‌ها اجازه داده شده کارگزاران با وکالت از این خانواده‌ها کالاها را به صورت تجمیعی از طریق کانتینر به صورت یکجا وارد گمرکات و ترخیص کنند و اکنون نیز این رویه انجام می‌شود.
قطعی مکرر سامانه‌ها مربوط به قطعی سامانه نیست بلکه ناشی از قطعی برق است. با رفع ناتراژی انرژی و قطعی‌های برق این مشکل نیز در مرزها رفع می‌شود.
هدفگذاری صادرات 5 میلیارد دلاری از مرزهای استان
تسنیم: با توجه به فرصت‌های عالی استان در مرزها، استاندار تأکید داشتند که میزان صادرات باید در سال به حداقل پنج میلیارد دلار برسد. استان کرمانشاه برای دستیابی به این اهداف تا چه حد آمادگی دارد؟
هدفگذاری استاندار به طور قطع براساس مطالعه و میزان ظرفیت‌های موجود بوده است. استان کرمانشاه بین پنج استان هم مرز با عراق با پنج مرز بیشترین تعداد گمرکات را دارد و یکی از گمرکات مهم و بزرگ یعنی پرویزخان در این استان واقع شده است.
این هدفگذاری زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری نیاز دارد. زیرساخت‌های نرم افزاری توسط گمرک تهیه شده و خوشبختانه تدابیری اندیشیده شده است. تجار تا 24 ساعت می‌توانند کالاهای خود را به گمرک اظهار کنند و نوع کالا و طرف صادرکننده با توجه به شرایط در سه مسیر آن‌ها را تعریف می‌کند.
کالاهایی که در مسیر سبز قرار می‌گیرند گمرک آن‌ها را کنترل نمی‌کند و به راحتی و در کمترین زمان ممکن حتی در 10 دقیقه ترخیص می‌شوند. دومین دسته کالاهایی هستند که بنابر احتیاط نیاز به دریافت مجوز خاصی دارند و این کالاها در مسیر زرد قرار می‌گیرند و کنترل گمرکی چندانی نیاز ندارد و تمام مجوزها نیز به صورت سیستمی صادر می‌شود و مجوز کاغذی وجود ندارد.
بخشی از کالاها در مسیر قرمز قرار می‌گیرند و علاوه بر دریافت مجوز نیاز به کنترل فیزیکی دارند. در مجموع متوسط مدت زمات ترخیص یک کالاهای صادراتی در گمرک استان دو ساعت است.
دلیل معطلی رانندگان تجار در مرزها به مشکلات سخت افزاری از جمله نامناسب بودن جاده مواصلاتی، پارکینگ نامناسب، نبود پایانه صادراتی مناسب و نبود آزمایشگاه مناسب مربوط می‌شود. این مشکلات احصا شده و در حال پیگیری آن هستیم.
تجار بهتر است کسب روزی حلال را مدنظر داشته باشند که قاچاق کالا هم رخ ندهد. در صورت کم اظهاری یا اظهار خلاف واقع مدت زمان ترخیص کالا در مرزها نیز افزایش پیدا می‌کند و این موضوعات سبب تشکیل پرونده‌های قاچاق و تعطیلی مرز می‌شود.
البته تعداد این تجار انگشت شمار هستند و تعداد محدودی وجود دارند که تجار می‌توانند این افراد را شناسایی کنند و چنانچه این کالاها در مسیرهای قرمز قرار گیرند سایر کالاها به راحتی ترخیص خواهند شد.
