گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم-هادی دارابی: چهل روز پیش (یک‌شنبه 30 اردیبهشت 1403) بود که بالگرد حامل آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی هشتمین رئیس‌جمهور ایران که به‌منظور افتتاح سد قیز قلعه‌سی به شمال‌غرب کشور رفته بود، دچار سانحه و موجب شهادت ایشان و همراهانش شد.
در آن حادثه تلخ، آقایان حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، سردار سید مهدی موسوی سرتیم حفاظت رئیس‌جمهور و تیم پروازی به شهادت رسیدند.
طبق اصول 131 و 132 قانون اساسی، معاون اول رئیس‌جمهور (محمد مخبر) با حکم رهبر معظم انقلاب به‌عنوان سرپرست ریاست‌جمهوری و مدیر قوه مجریه منصوب و مأمور شد تا با همراهی سران قوای مقننه و قضاییه انتخابات را نهایتاً ظرف مدت 50 روز برگزار کنند. قرار است انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری فردا 8 تیرماه برگزار شود.
با علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت سیزدهم که از دوران ریاست شهید رئیسی بر قوه قضاییه با وی همکاری داشته است، درباره ابعاد شخصیتی این شهید گفت‌وگویی به شرح زیر داشتیم:
تسنیم: شما از چه زمانی با آیت‌الله رئیسی آشنا شدید؟
بهادری‌جهرمی: توفیق همکاری نزدیک با شهید رئیسی را در پنج-شش سال اخیر و در زمان مسئولیت مرکز وکلا و کارشناسان قوه قضائیه در دوره ایشان و سپس سخنگویی دولت پیدا کردم. پیش از این و زمانی که ایشان معاون اول قوه قضائیه و دادستان کل بودند نیز من توفیق آشنایی با ایشان را به دلیل رشته تخصصی‌ام که حقوق است، داشتم و در جلسات علمی و تخصصی خدمت ایشان رسیده بودم.
تسنیم: ویژگی‌های برجسته‌ی شخصیتی ایشان چه بود که این رئیس‌جمهور را از دیگران متمایز می‌کرد؟
بهادری‌جهرمی: شهید رئیسی ویژگی‌های شخصیتی متعددی داشتند که هر یک را می‌توان جزو ویژگی‌های خاص ایشان به شمار آورد. خستگی ناپذیری، صمیمیت، مردمی بودن، انقلابی بودن، ولایت‌مداری، تکلیف محور بودن و بسیاری ویژگی‌های دیگر. اما به نظر بنده تمام صفات و ویژگی‌های شهید رئیسی از خداباوری عمیق ایشان نشأت می‌گرفت.از مهم‌ترین ویژگی‌های شهید رئیسی در امتداد این نگاه و باور عمیق می‌توان به تکلیف محوری و رعایت اخلاق سیاسی اشاره کرد. در مناظرات انتخاباتی و در طول دوره مدیریت ایشان، رعایت اخلاق را در حد اعلا در ایشان دیدیم.
هرچند برخی افراد در رقابت‌های سیاسی و انتخاباتی دچار بی‌اخلاقی سیاسی می‌شوند اما شهید رئیسی مبتنی بر اصول اسلامی به جدّ معتقد بودند که نمی‌شود بی‌اخلاقی یا سخن تفرقه‌انگیز را با عمل مشابه پاسخ داد. اخلاص جدی ایشان، صفت بارز آقای رئیسی بود و تمامی همکاران ایشان شهادت می‌دهند که ذره‌ای در ایشان منیّت و تکبّر نبود. ایشان می‌گفتند اگر در تصمیم‌گیری کسی و چیزی غیر از خدا را در نظر بگیریم، شرک است.
همه می‌دانستند که اصلاً نمی‌شود در مورد رأی‌آوری و انتخابات با ایشان صحبت کرد که مثلاً فلان کار را برای این امر انجام دهند. کار و تصمیم برای خدا و خدمت به خلق خدا تدوین می‌شد حتی اگر برای شخص ایشان یا دولت هزینه‌زا بود.
تسنیم: یکی از مسائلی که ایشان در دوران حیات‌شان هم مطرح می‌کردند، تأکید بر پیگیری مسائل بود؛ شما که از نزدیک با ایشان مرتبط بودید، چه منشی در پیگیری امور داشتند؟
بهادری‌جهرمی: شهید رئیسی را می‌توانیم مرد تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام بنامیم. ایشان علاوه بر اینکه خودشان شخصاً بیشترین فعالیت و کمترین استراحت را داشتند، تاکید بسیار نیز بر سرعت پیشبرد امور می‌کردند. بارها می‌شد که ایشان برای کاهش بازه زمانی تحقق یک مسئله، با مسئولین مربوطه بحث می‌کردند و با بررسی کارشناسی ایشان را قانع می‌کردند که در مدت زمان کمتری، آن طرح یا پروژه یا وعده می‌تواند محقق شود.
یادم می‌آید در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت توافق شد که در پایان سال 1401 به نرخ رشد نقدینگی 30 درصد برسیم. شهید رئیسی می‌گفتند 20 درصد کار برنامه‌ریزی و 80 درصد پیگیری آن است و به همین خاطر مداوم پیش‌بُرد این برنامه را چک می‌کردند. در پنج‌ماه نخست 1401 این برنامه کاهش رشد نقدینگی محقق نشد و مسئولان گفتند که باید هدف‌گذاری خود را اصلاح کنیم.
شهید رئیسی گفتند شما کوتاهی کردید و باید عقب‌ماندگی 5 ماه را در 7 ماه پیش‌رو جبران کنید. همین دستور رئیس‌جمهور هم محقق شد و در اسفندماه آن سال به نرخ برنامه‌ریزی شده 30 درصد رسیدیم و نرخ رشد نقدینگی که اصلی ترین عامل تورم است و در شروع این دولت حدود 43 درصد بود، در اردیبهشت‌ماه امسال به 24 درصد کاهش یافته است.
تسنیم: ایشان به مردم‌داری و حضور بین مردم شناخته می‌شد و این مسئله بارها از سوی رهبر معظم انقلاب هم مورد تحسین چندباره قرار گرفته بود، شما مردم‌داری ایشان را چطور می‌دیدید؟
بهادری‌جهرمی: شهید رئیسی از مردم بود، برای مردم کار می‌کرد و تا آخر در میان مردم ماند و مردمی هم شهید شد. ایشان متعلق به یک قشر یا جناح سیاسی نبود و جنس ایشان کاملاً مردمی بود. چرا مردم او را از خود می‌دانستند؟، چون از عمق جان به مردم باور داشت و ذاتش مردمی بود. نگاهش در موضوعات مختلف یک لحظه هم از مردم منحرف نشد و هر مساله‌ای که عنوان می‌کردیم، کلیدش را در دست مردم می‌دید. اعتقاد واقعی و ایمان به مردم داشت؛ ایمانی که امام راحل به ما یاد داده بود.
ایشان دنبال این بودند که مردم را به‌طور ملموسی در مدیریت سهیم کنند. در زمان حضورشان در آستان قدس، با اجرای طرح خادمیاران، حقیقتاً مردم را پای‌کار آورند و کسانی که سال‌ها آرزوی خادمی امام رضا علیه السلام را داشتند، به آرزویشان رساندند. به عنوان مثالی دیگر، قوه قضائیه مجموعه‌ای ذیل مرکز ارتباطات مردمی برای پاسخ به سوالات حقوقی مردم داشت.
این بخش اولاً محدود به تهران بود و ثانیا توانایی پاسخ به همه سوالات را نداشت و صرفاً تعدادی کارمند قوه قضائیه پاسخ می‌دادند. شهید رئیسی گفتند این مجموعه را باید خود حقوق‌دانان اداره کنند و برای همین این امر را به مرکز وکلای قوه قضاییه تفویض کردند. با این تدبیر و رویکرد مردمی شهید رئیسی، این سامانه پاسخگویی که تا پیش از آن در اختیار چند ده کارمند بود، به 100 هزار وکیل در سراسر کشور تفویض شد و هر کس موظف به پاسخگویی تعداد مشخصی از تماس‌ها بود.
نتیجه این اقدام افزایش کیفیت و کمیّت پاسخگویی بود و نتیجه این شد که با مردم، کار مردم را راه می‌انداختند. این‌ها همه ناشی از نگاه مردمی شهید رئیسی بود که در شیوه مدیریت ایشان نیز جلوه یافته بود.
تسنیم: آخرین باری که ایشان را دیدید، چه زمانی بود؟
بهادری‌جهرمی: آخرین بار ایشان را در آخرین جلسه هیئت دولت که حضور داشتند، یعنی چهارشنبه 26 اردیبهشت زیارت کردم. در این جلسه رئیس‌جمهور شهید در پاسخ به مطالبه اعضای دولت از ایشان که در خصوص یک موضوع اختلافی اظهار نظر کنند، مجدداً تاکید کردند که با تبعیت از رهبر معظم انقلاب اسلامی، سخنی که نشان‌دهنده اختلاف بین قواست را نخواهند گفت.
در میان این جلسه، ایشان بیرون رفتند و بنده را هم صدا زدند که خدمتشان حاضر شوند. من به دلیل اینکه دبیر هیئت دولت نیز هستم، بایستی حتماً در جلسات حضور داشته باشم و تا پیش از این نهایتاً یکی-دو بار سابقه داشت که شهید رئیسی در میان جلسه بنده را احضار کنند. حدوداً 20 دقیقه در حیاط پشت محل تشکیل جلسات دولت با شهید رئیسی راه رفتیم و صحبت کردیم. ایشان به بنده تاکید کردند که در اعلام مواضع در آن موضوعی که محل بحث اعضای دولت بود، واقعیت را بیان کنم ولی به هیچ وجه نگذارم که برداشت اختلاف میان قوا از این صحبت شود و حتماً بر همدلی و برادری قوا تاکید مجدد کنم.
تسنیم: اگر ایشان را ببینید، اولین جمله‌ای که به آیت‌الله رئیسی می‌گویید چیست؟
بهادری‌جهرمی: از ایشان طلب حلالیت می‌کنم و التماس دعای خیر.
تسنیم: ولایتمداریِ ایشان را چطور توصیف می‌کنید؟
بهادری‌جهرمی: در حوزه ولایت‌مداری، ایشان کاملاً واقف به جایگاه شرعی و قانونی رهبر معظم انقلاب بودند. ایشان می‌فرمودند دولت باید تک‌تک فرمایشات رهبر انقلاب را پیگیری کنند و مصداق به مصداق از دستگاه‌های مربوطه پیگیر شوند. ایشان فرمایشات حضرت آقا را فیش‌برداری می‌کردند و خودشان هم در دولت از مسئول مربوطه پیگیری می‌کردند. اصلاً ممکن نبود حضرت آقا به ایشان توصیه‌ای کنند و ایشان بگویند این را ایشان فرمودند.
آقای رئیسی می‌گفتند ما باید خودمان را هزینه ولایت کنیم و نه برعکس؛ وقتی مسئولیت پذیرفتیم خودمان باید پیگیر باشیم. بر همین مبنا شهید رئیسی ولایت‌مداری و خدمت به مردم را در کنار هم لازم می‌دانستند.
