به گزارش ایران اکونا به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در کشور مسلمان ترکیه، جلوه‌ها و آداب ویژه‌ای دارد و مردم باورمند و اهل ایمان در این کشور، همواره به گرمی از رمضان پیشوازی می‌کنند. اما امسال، با توجه به عمق و گستردگی بی‌سابقه بحران اقتصادی، بازار ترکیه حال و هوای سابق را ندارد.
تا همین چند سال پیش، یکی دو هفته مانده به آغاز رمضان، میلیون‌ها خانوار اهل روزه و عبادت در ترکیه، روانه بازار می‌شدند تا بسته‌های ویژه سحری و افطار را خریداری کنند، اما حالا، خرید بسته دشوار است.
با توجه به فرهنگ غذایی ویژه ترکیه ای‌ها در رمضان، مغازه داران ترکیه هر ساله بسته‌های غذایی ویژه رمضان را در یک کارتن یا جعبه بزرگ عرضه می‌کنند که برخی از اقلام آن، عبارتند از خرما، پنیر، ماکارونی، عسل، شکر، گردو، چایی، برنج، روغن و چندین قلم دیگر. ولی حالا خرید این بسته‌ها برای بخش قابل توجهی از جمعیت 85 میلیون نفری ترکیه، عملاً ناممکن شده است.
گرانی مواد غذایی در ترکیه، پس از دو موج بزرگ کرونا و حمله روسیه به اوکراین، در سال 2023 میلادی وارد فضای سهمناکتری شد و حالا در سال 2024 میلادی، ترکیه یکی از 3 کشور جهان است که رکورد تورم در مواد غذایی را شکسته و کار برای روزه داران، سخت‌تر خواهد شد.
پیده، اُلمازسا اُلمازلاردان
پیده در زبان ترکی به معنی نوعی از نان شیرمال ویژه ماه مبارک رمضان است که هم در وعده سحری و هم در افطار، طرفداران فراوانی دارد و به جرات می‌توان گفت، خانواده‌ای نیست که بدون پیده روزه بگیرد.
عبارت «پیده، اُلمازسا اُلمازلاردان» به این معنی است که نان شیرمال، از آن اقلامی است که بدون آن، به سر نمی‌شود!
این نان لذیذ و خوش پخت که به شکل غیرصنعتی و در تنور پخت می‌شود، در سالیان گذشته، رفته رفته از 2 و 3 لیره به 7 لیره رسید. اما حالا در آستانه ورود به ماه مبارک، اعلام خبر قیمت گذاری 15 لیره‌ای برای نان شیرمال ویژه رمضان، بخش قابل توجهی از جمعیت 85 میلیون نفری ترکیه را نگران کرده است. هر یک پیده یا شیرمال رمضانی نهایتاً 250 گرم وزن دارد.
خلیل ابراهیم بالچی رئیس فدراسیون نانوایان ترکیه، اعلام کرده که سال گذشته قیمت هر 1 کیلو شیرمال رمضانی 33.5 لیره بوده اما امسال، نرخ هر کیلو 60 لیره در نظر گرفته شده و هر پیده 250 گرمی، در آنکارا، استانبول، آنتالیا و ازمیر، 15 لیره به فروش خواهد رسید.
در استان‌های دیگر نیز همین قیمت در نظر گرفته شده اما با توجه به وضعیت اقتصادی مردم، نانوا می‌تواند تصمیم بگیرد که مثلاً پیده 100 گرمی عرضه کند یا 2500 گرمی. ولی در نهایت، معیار قیمت به شکل هر 1 کیلوگرم 60 لیره در نظر گرفته می‌شود.
برای آن که بدانیم که 15 لیره برای یک شهروند ترکیه چقدر اهمیت دارد، باید به یاد بیاوریم که میلیون‌ها کارگر در ترکیه، ماهانه 17 هزار لیره دستمزد دریافت می‌کنند و در نتیجه به تعبیر عامیانه 15 لیره، کم پولی نیست.
فقط پیده گران شد؟
همچنان که گفتیم، مردم ترکیه در امر روزه داری و صرف سحری و افطار، آداب ویژه‌ای دارند و در فرهنگ غنی و مکتب آشپزی بسیار متنوع ترکیه، خوراکی‌ها و اقلام لذیذی برای روزه‌دار در نظر گرفته شده و طبخ و مصرف این خوراکی ها، به عادت واره و الگوی فرهنگی تبدیل شده و به نوعی نمی‌توان از آن صرف نظر کرد.
اما وقتی پای گرانی و فقر به میان آید، باید از بسیاری از اقلام غذایی نیز صرف نظر کرد. در وعده افطار در ترکیه، معمولاً انواع خاصی از غذاهای گوشتی طبخ می‌شود و در نتیجه قیمت گوشت نیز از موضوعات مهم رمضانی در ترکیه است.
روزنامه ینی آسیا متعلق به حزب محافظه کار دموکرات، در یک کاریکاتور، با حالتی کنایی و اغراق‌آمیز، نشان داده که گوشت در ترکیه هم قیمت طلا است. اما واقعیت این است که خرید گوشت برای میلیون‌ها خانوار ترکیه، ناممکن شده است.
در سال 2023 میلادی، قیمت نهاده‌های دامی به اوج رسید و در سال 2024 نیز، قیمت گوشت قرمز به سطحی رسیده که عملاً مصرف آن به شکل معنی داری پایین آمده و خرید آن برای عموم مردم تقریباً غیرقابل دسترس است.
الیاس دال، یکی از مدیران بازار گوشت ترکیه، اعلام کرده که روند روز افزون تورم در قیمت گوشت ادامه دارد و گاهی در طول روز، دو یا سه بار، قیمت بالاتر می‌رود.
او گفته است: «ما در آغاز روز کاری خود، با دام فروش صحبت کردیم و از قرار کیلویی 160 لیره برای دام زنده به توافق رسیدیم، اما در بعدازظهر همان روز، اعلام کرد که زیر 165 لیره حاضر به فروش نیست. واقعاً قیمت گوشت نیز مانند طلا در حال نوسان و تلاطم است. با این تفاوت که طلا گاهی اندکی پایین می‌آید اما گوشت همچنان گران‌تر می‌شود».
گزارش میدانی روزنامه اقتصادی آنالیز چاپ آنکارا، نشان داده که مردم ترکیه، ماه رمضان را با تورم غذایی 69.71 درصدی آغاز می‌کنند و چنین چیزی در سه دهه اخیر سابقه نداشته است.
امسال شرایط بازار ترکیه به گونه‌ای است که بسته‌های حاوی اقلام اساسی با محتویات مختلف، غالباً بی‌مشتری مانده‌اند. اما حتی سال گذشته نیز مردم برای خرید این بسته‌ها، صف تشکیل می‌دادند.
روزنامه سوزجو نیز اعلام کرده که قیمت جعبه‌های حاوی 11 قلم کالا از جمله برنج، بلغور، روغن آفتابگردان، شکر، ماکارونی و رب گوجه فرنگی با 30 درصد افزایش به قیمت 299.90 لیر به فروش می‌رسد. بسته‌های ماه رمضان با محتویات بین 13 تا 24 قلم غذایی با قیمت‌هایی از 391.90 لیره تا 990 لیره به فروش می‌رسد.
