به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آمار عملکرد درآمدی گمرک در سال 1402، نشان می دهد که واردات گوشی های بالای 600 دلار، از 173 میلیارد تومان در 9 ماهه سال 1401 به 1 میلیارد و 254 میلیارد تومان در 9 ماهه سال 1402 رسیده است که حاکی از رشدی 622 درصدی است.
لازم به ذکر است رشد عجیب واردات تلفن های همراه بالای 600 دلار(از محل رویه رانتی واردات در مقابل صادرات خود) در شرایطی صورت گرفته است که مشخصا بازار هدف این تلفن ها، اکثریت جامعه نیستند و این حجم از واردات برای بخش محدودی از جامعه مصرفی کشور صورت گرفته است.
از طرفی دیگر نکته ای که باید به آن اشاره کرد، رویه واردات تلفن های بالای 600 دلار از طریق صادرات خود است که به نظر می رسد واردات تلفن های همراه لوکس را برای برخی از صادرکنندگان بسیار جذاب کرده است.
گفتنی است تمامی تلفن های همراه بالای 600 دلار از رویه واردات در برابر صادرات خود وارد کشور می شوند. به بیانی دیگر صادر کنندگان با استفاده از این رویه به جای رفع تعهد ارزی خود (عرضه ی ارز های حاصل از صادرات در مرکز مبادله ارز و طلا) می توانند به واردات برخی از کالاهای مختلف از جمله موبایل بپردازند. بر همین اساس به نظر می رسد یکی از کالاهایی که به راحتی می توان آن را با نرخ ارز غیر رسمی و قاچاق در بازار به فروش رساند تلفن های همراه بالای 600 دلار است.
رویه پولساز واردات در برابر صادرات خود
اگرچه در گزارش های مختلف در خصوص رویه ی رانتی واردات در برابر صادرات خود نکات مختلفی مطرح شده و ابعاد مختلف این رویه وارداتی مورد بررسی قرار گرفته، اما بعضی نشانه ها سرنخ هایی می دهند که به نظر می رسد، جذابیت واردات تلفن همراه بالای 600 دلار روز به روز بیشتر می شود و شرکت های وارد کننده سود های کلان و هنگفتی از این طریق کسب کرده اند.
چندی پیش بود که یکی از باشگاه های معروف فوتبالی پایتخت (که سال گذشته در بازار سرمایه پذیرش شد) با اسپانسری جدید قرار داد امضا کرده که البته جزئیات این قرارداد در سامانه کدال افشا شد که در همان زمان نیز امضای این قرارداد سر و صدای زیادی در رسانه ها کرد.
لازم به ذکر است، اسپانسر باشگاه مشهور پایتخت یک شرکت فروشنده ی تلفن های همراه است که در قرداد اسپانسری تیم فوتبال مذکور، متعهد به پرداخت 40 تا 80 میلیارد تومان به این باشگاه شده بود.
همچنین اخیرا در برخی از فیلم های پر زرق و برق شبکه خانگی که اتفاقا هزینه های بسیار بالایی برای ساخت آن ها می شود نیز مجددا نام یکی از شرکت های وارد کننده ی تلفن همراه به چشم می خورد که نشان از اسپانسرینگ این شرکت در ساخت این فیلم ها دارد.
بازار موبایل دست به گریبان با چالش های مالیاتی، خدمات پس از فروش و مباحث ارزی
گفتنی است در شرایطی شاهد هزینه های هنگفت شرکت های وارد کننده ی تلفن های همراه هستیم که چالش های این روزهای بازار موبایل بیشتر از گذشته شده است. بعد از واردات تلفنهای همراه قاچاق (ایفون 14 و 15) یکی از چالش های اخیر بازارموبایل موضوع خدمات پس از فروش است که خریداران تلفن همراه اصلا از آن رضایت ندارند.
به گفته فعالان صنفی حدود 70 درصد شکایاتی که در اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی مطرح می‌شود مربوط به خدمات پس از فروش تلفنهای همراه است. در این مسئله شکایات متعددی وجود دارد و این شرکت‌های ارائه کننده خدمات پس از فروش بعضا به مسئولیت‌های خود به درستی عمل نمی‌کنند.
در مواردی به خصوص در مورد تلفن‌ها همراه آیفون مشاهده می‌شود که تلفنهای همراه ریپک، رفرش و یا تعمیر شده را به عنوان تلفن همراه نو به مشتری فروخته می‌شوند و شرکت‌های ارائه کننده خدمات نیز مسئولیتی را برعهده نمی‌گیرند.
بررسی ها نشان میدهد بحث خدمات پس از فروش در بازار موبایل وارداتی ایران بر خلاف خودروهای وارداتی و الزامات سفت و سخت آن در خصوص نمایندگیها، همچنان بلاتکلیف است. در واقع در این حوزه در سایه عدم نظارت کافی شاهد حیف و میل قابل توجهی در حوزه ارزی هستیم اما بعد از وعده های مختلف در 6 ماه گذشته تغییر جدی در این حوزه ایجادنشده است.
لزوم شفافیت عملکرد اقتصادی وارد کنندگان تلفن همراه
ریخت و پاش های شرکت های وارد کننده موبایل، در سال های اخیر نشان می دهد سود های هنگفتی از این مارکت نهفته است. البته نکته ای که وجود دارد این است که اساسا وجود سود های کلان در صنفی مشکل ندارد بلکه مشکل اصلی اینجاست که آیا این سود ها قانونی است یا خیر؟
همچنین دیگر نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که اساسا چرا نباید عملکرد این شرکت های وارد کننده شفاف باشد و مشخص شود هر شرکت چه میزان تلفن همراه بالای 600 دلار وارد کشور کرده و به طور کلی درامد این شرکت ها در طول سال چقدر است؟
سوال آخری که وجود دارد این است که آیا سازمان مالیاتی نظارت کافی بر این شرکت ها دارد؟ به عبارت دیگر شرکت های مذکور که اینگونه می توانند اسپانسر تیم های فوتبالی شوند و در پروژه های فیلم سازی و سینمایی حضور پیدا کنند، چه میزان مالیات پرداخته اند؟
