به گزارش ایران اکونا به نقل از گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، او گفته است که «سیاست ارزی بانک مرکزی در حال حاضر این است که نرخ ارز سامانه نیما متناسب با متغیرهای بنیادین اقتصادی تغییر کند.» ضمن اینکه به گفته وی «سامانه بازار ارز توافقی نیز که هم‌اکنون به صورت آزمایشی فعالیت می‌کند در آینده نزدیک وارد فاز عملیاتی می‌شود.» البته بیش از 6 ماه است که درباره این تالار توافقی نرخ ارز صحبت شده و این «آینده نزدیک» فرا نرسیده. اما محمدرضا فرزین در توضیح «سیاست جدید» بانک مرکزی درباره ارز گفته است: «آنچه هم‌اکنون در قالب ارز توافقی در جریان است حاصل توافق میان دو نفر است که با چانه‌زنی به توافق می‌رسند ولی در سامانه طراحی شده در بازار، حراج صورت می‌‌گیرد و نرخ تعیین می‌شود؛ تلاش بانک مرکزی نیز بر این است که بازار نیما به بازار ارز توافقی منتقل و نرخ نیز در این بازار تعیین شود.» رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: «نرخ ارز در بازار توافقی براساس مکانیسم عرضه و تقاضا شکل می‌‌گیرد و بانک مرکزی هم بخشی از ارز خود را در آنجا عرضه خواهد کرد و تلاش می‌کنیم تا نرخ در یک کانال حرکت کند.»
فرزین با بیان اینکه با شروع به کار سامانه بازار ارز توافقی امکان مبادله ارز برای تمام فعالان اقتصادی فراهم می‌شود، افزود: «بانک مرکزی نقش ناظر را در این بازار ایفا خواهد کرد و تنها در صورت نیاز، اقدامات سیاستی خود را با ورود به بازار به عنوان عرضهکننده ارز در این بازار اجرا خواهد کرد.» وی چارچوب سیاستگذاری نرخ ارز را نرخ ارز شناور عنوان و تاکید کرد: «نرخ شناور به معنای رهاشدگی در بازار ارز نیست و در همه کشورها بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای اقتصادی به کنترل و مدیریت نرخ ارز شناور مبادرت می‌کنند و ما نیز از این قضیه مستثنا نخواهیم بود.»
وعده‌های پرشمار ارز تکنرخی
رییس کل بانک مرکزی دلیل سیاست جدید در بازار ارز را «حذف تعدد نرخ‌ها» اعلام کرده است. او گفته است: «زمانی که اصلاحات در سیاست‌های ارزی را آغاز کردیم بیش از 8 نرخ ارز در کشور وجود داشت و تلاش شد که با کاهش تعداد نرخ‌ها از ایجاد رانت و تشویش در اقتصاد کشور جلوگیری شود. زمانی که نرخ 28500 تومانی اعلام شد نااطمینانی در بازارها به اوج رسیده بود و باید نرخی تعیین می‌شد که تولیدکننده بتواند فعالیت اقتصادی خود را با برنامه‌ریزی انجام دهد.»
البته آقای فرزین در هشتم خرداد ماه امسال و در سی و یکمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی عنوان کرده بود که «در شرایط فعلی و در شرایط تحریم به دلایل محدودیت‌ها، امکان تکنرخی کردن ارز وجود ندارد...» یا در اظهارنظری عنوان کرده بود که «...برای تامین واردات نیازهای ضروری مردم و حفظ هویت پیش‌بینی‌پذیری بازار، چاره‌ای جز اجرای سیاست تثبیت نداریم.» (خبرگزاری مهر. کد خبر: 6121023)
بنابراین مشخص نیست که چطور پس از گذشت کمتر از 5 ماه که هنوز خبری از «رفع تحریم‌ها» و «محدودیت‌ها» نشده، بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که اگر یک بازار ارز با شیوه «حراج» ایجاد کند، می‌تواند همه نرخ‌های ارز را در یک نرخ واحد جمع کند؟
سیاست جدید ارزی بانک مرکزی اعلام شد/حذف تعددنرخ دربازار ارز
نقش این تالارها در شوک‌های ارزی چیست؟
البته رییس کل بانک مرکزی در آذرماه سال گذشته نیز از تاسیس «صندوق تثبیت ارزی» خبر داده و عنوان کرده بود که این صندوق «برای پوشش ریسک و خطر نوسانات نرخ ارز در آینده راه می‌افتد.» (همان. کد خبر: 5956211) یک‌سال از این وعده ایشان نیز می‌گذرد و مشخص نیست که آیا این صندوق راه‌اندازی شده و اگر شده چه نقشی در نوسان‌های بعدی ارز داشته که همین الان اسکناس دلار در بازار آزاد تا 69 هزار تومان نیز به فروش می‌رسد؟ آقای فرزین که همین دو روز پیش به عنوان رییس بانک مرکزی در دولت چهاردهم نیز ابقا شده؛ در بهمن ماه سال گذشته نیز در اظهارنظری عنوان کرده بود که «سیاست ما همچنان سیاست پیش‌بینی‌پذیر کردن نرخ ارز از مسیر مرکز مبادله است... کاهش نرخ ارز که به دنبال موضوعات سیاسی دچار نوسان شده بود شروع شده و حتما به قیمت سابق برمی‌گردد.» (همان. کد خبر: 6014365) این نکته را هم باید اضافه کرد زمانی که ایشان این وعده را داد نرخ دلار در بازار آزاد 55 هزار تومان بود. در واقع از زمان این وعده تاکنون، ارزش پول ملی ایران 25درصد افت کرده است! اما مابقی صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی را در صبحانه کاری با اعضای مجمع کارآفرینان کشور بخوانید که بیشتر در حوزه ارز و تامین آن است.
عرضه 50 درصد کل ارز در سامانه نیما
فرزین با بیان اینکه در حال حاضر نیمی از کل عرضه ارز در تالار نیما عرضه می‌شود، افزود: هم‌اکنون تنها پتروشیمی‌ها و پالایشیها، ارز خود را در سامانه نیما عرضه می‌کنند و البته نرخ خوراک آنها نیز براساس نرخ نیما تعیین می‌شود و ارز هیچ صنعت دیگری در نیما عرضه نمیشود؛ حتی عرضه ارز صنایع فولادی هم به دلیل بروز اشکال در صادرات از سامانه نیما حذف و به بازار توافقی منتقل شد. رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هم‌اکنون 40 درصد ارز نیز در بازار ارز توافقی بین واردکننده و صادرکننده ارزش‌گذاری می‌شود، گفت: در این قالب، صادرکنندگان ارز خود را با نرخ توافقی عرضه می‌کنند و حتی به تولیدکنندگان صادرکننده نیز اجازه داده شده است تا واردات اقلام موردنیاز خود را از این محل انجام دهند که این اقدام با هدف حذف بروکراسی‌های زائد در فرآیند تامین ارز انجام شد و تنها محدودیت اعمال شده در این زمینه، ممنوعیت جابه‌جایی منابع ارزی بین صنایع مختلف بود که این تصمیم با هدف عدالت تامین ارز در صنایع مختلف اتخاذ شد.
ایجاد مرکز پاسخگویی به مشکلات ارزی
فرزین با اشاره به برخی انتقادات در زمینه ضرورت وجود یک مرکز متمرکز برای پاسخگویی به سوالات ارزی و پیگیری امور برای فعالان اقتصادی در حوزه ارزی گفت: قرار شده است به زودی در محل مرکز مبادله ارز و طلا محلی برای پاسخگویی به فعالان اقتصادی با حضور نمایندگان بانک مرکزی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایجاد شود و فعالان اقتصادی به منظور پیگیری مسائل و مشکلات خود در حوزه ارزی به صورت حضوری و آنلاین به این مرکز مراجعه کرده تا مشکلات خود را رفع کنند.
دستور تشکیل کارگروه مشترک بانک مرکزی با کارآفرینان
رییس کل بانک مرکزی همچنین ضمن استقبال از پیشنهاد مجمع کارآفرینان برای برگزاری جلسات دورهای با بانک مرکزی به منظور پیگیری و بررسی مشکلات فعالان اقتصادی، خواستار تشکیل کارگروه مشترکی برای این منظور میان نمایندگان کارآفرینان و بانک مرکزی شد تا بستر لازم برای برگزاری جلسه مشترک به صورت هر شش ماه یک‌بار فراهم شود.
رییس هیات عالی بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در سال‌های اخیر با اجرای سیاست تثبیت با وجود بروز تنش‌های نظامی- امنیتی نوسانات نرخ ارز به خوبی مدیریت شد، گفت: بروز تنش‌های سیاسی و نظامی در ماه‌های اخیر ایجاد ثبات در بازار ارز را دشوار کرده بود ولی با غلبه بر مشکلات همچنان شاهد ثبات در بازار ارز هستیم.
کاهش 20 درصدی تورم و کنترل نرخ رشد نقدینگی
رییس کل بانک مرکزی سه اصل مهم مهار تورم و نقدینگی، ایجاد تعادل در بازار ارز و پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد برای فعالان تولیدی و تجاری را از اهم برنامه‌های بانک مرکزی برشمرد و گفت: تشدید بیثباتی در دورهای، موجب شده بود تا تورم مصرف‌کننده به 55 درصد و تورم تولیدکننده تا 103درصد هم برسد، اما با اجرای برنامه‌های بانک مرکزی، تورم در یک‌سال‌ونیم گذشته 20درصد کاهش یافت و اکنون نیز تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده طبق محاسبات بانک مرکزی در کانال 34.5درصد و تورم سالانه بعد از چندین سال در مهرماه امسال به حدود 38درصد رسید.
وی افزود: تورم تولیدکننده نیز با طی کردن روندی نزولی به 25درصد کاهش یافته است و این شاخص‌های تاثیرگذار اقتصادی به روند بلندمدت بازگشت.
رییس هیات عالی بانک مرکزی در تشریح برنامه این بانک برای کنترل رشد نقدینگی نیز گفت: نرخ رشد نقدینگی در مقاطعی به بیش از 40درصد افزایش یافته بود و به عنوان یکی از عوامل بروز تورم چاره‌ای جز کنترل رشد نقدینگی و بازگرداندن آن به روند بلندمدت وجود نداشت . وی افزود: در پایان سال 1402 نرخ رشد نقدینگی به 24.2 درصد رسید و برنامه ما حفظ این روند در کانال کمتر از 25 درصد است هر چند در ماه‌های اخیر به دلایلی کمی رشد نقدینگی از میزان هدف‌گذاری شده فراتر رفت، چراکه در کنترل نرخ رشد نقدینگی باید به گونه‌ای عمل شود که انسداد مالی برای بنگاههای تولیدی ایجاد نشود، اما تلاش بانک مرکزی کنترل رشد نقدینگی در محدوده هدف تعیین شده امسال است.
منبع: اعتماد
