به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرگزاری تسنیم از قشم، برنامه‌ریزان کلان برای توسعه اقتصادی و اشتغالزایی همواره راهبردهایی را اتخاذ و سرفصلهایی را مشخص می‌کنند که در این مسیر استفاده از ظرفیت‌های دریایی از مهمترین آنها است.
از مهمترین ظرفیت‌های موجود در مناطق جنوبی کشور از جمله شهرستان قشم در استان هرمزگان وجود دریا و نعمت‌هایی است که خداوند به واسطه آن به بشر ارزانی کرده است.
در شرایطی که کشور در مسیر تلاش به کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و فرآورده‌های آن است، جلبک‌هایی دریایی که ثروت سبز خلیج فارس هستند، می‌توانند در صورت فناوری و شناسایی بازارهای هدف، جایگزینی مناسب برای طلای سیاه باشد.
از سویی دیگر یکی از راهکارهای کمک کننده به کاهش مهاجرت روستاییان که در بیشتر موارد به دلیل بیکاری و مشکلات اقتصادی می‌باشد، توسعه پرورش جلبک‌هایی دریایی با توجه به فراهم بودن زمینه آن در منطقه‌ای همچون قشم است.
فعالیتی فناورانه از جنس جلبک در قشم
جلبک یکی از هزاران نعمتی است که خلیج فارس به ساحل نشینان ارزانی داشته که به اعتقاد کارشناسان و محققان به شرط فعالیت دانش بنیان و فناورانه روی آن می‌تواند ارزش افزوده چند برابری و اشتغالزایی فراوان داشته باشد.
به اعتقاد کارشناسان فرآوری جلبک و تبدیل آن به محصولات دارویی، غذایی، مکمل و آرایشی و بهداشتی یکی از فعالیتهای فناورانه و دانش بنیان است که به اذعان کارشناسان و فعالان این عرصه ارزش افزوده‌ای بیش از 200 درصدی دارد و فضا برای خلق ثروت از علم در این حوزه زیست فناوری در صورت حمایت برنامه ریزان کلان و فراهم سازی زیرساختهای لازم در منطقه قشم مهیا است.
خلیج فارس با مساحتی حدود 509,390 کیلومتر مربع شامل جزایر متعددی می‌باشد که این جزایر از لحاظ سواحل صخره‌های ماسه‌ای و مرجانی متفاوت هستند و در سواحل جزر و مدی این جزایر جلبکهای دریایی زیادی وجود دارد.
جلبلک‌ها ساده‌ترین موجودات دارای کلروفیل هستند که در محیط های مختلف طبیعی به ویژه در محیط‌های آبی دیده می‌شوند و تولیدکنندگان اولیه در اکوسیستم آبی هستند.
محصولات کشاورزی ارگانیک با جلبک‌هایی دریایی
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان در خصوص اهمیت توسعه پرورش جلبکهای دریایی در قشم به خبرنگار تسنیم اظهار داشت: از سال 1370 تحقیق و پژوهش بر روی جلبکهای دریایی خلیج فارس و دریای عمان را آغاز کردیم و گونه‌های مختلف را شناسایی و مورد بررسی قرار دادیم و به نتایج بسیار خوبی نسبت به خواص بالای این جلبکها دست یافتیم.
دکتر جلوه سهرابی‌پور با بیان اینکه یکی از زمینه‌هایی که می‌توان از جلبکهای دریایی استفاده کرد، تولید کودهای کشاورزی ارگانیک می‌باشد، افزود: جلبکها به ویژه جلبکهای آب شور در مواجه با استرس‌های شدید محیطی از شدت موج تا شوری آب و دیگر موارد قرار دارند که در این شرایط مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهند.
این محقق بیوتکنولوژی ادامه داد: با توجه به شرایط زیستی جلبکها، کودهای حاصل از آنها می‌توانند اثرات تنش‌های محیطی بر روی گیاهان را به حداقل رسانده و در عین حال به دلیل برخورداری از مواد آلی معدنی موجب رشد و بهره وری بیشتر گیاه شوند.
به گفته وی کود جلبک دریایی سرشار از مواد معدنی کمیاب و همچنین هورمون‌هایی است که رشد گیاه را تحریک می‌کند و در عین حال جلبک دریایی هیچ گونه بیماری مشترک با گیاهان زمینی ندارد بنابراین کود جلبک دریایی نیازی به ضدعفونی ندارد.
توسعه صنعت پرورش جلبک نیازمند حضور و حمایت ویژه دولت است
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان وجود جلبکهای دریایی خلیج فارس را ثروتی ارزشمند برای این منطقه دانست و گفت: با توسعه این صنعت و ایجاد زنجیزه های لازم می‌توان نسبت به اشتغالزایی و توسعه اقتصادی در منطقه گام برداشت.
دکتر سهرابی پور ادامه داد: امروز بیشترین تمرکز در مناطق جنوبی با توجه به ظرفیت‌های موجود، تولید و تکثیر میگو و ماهیان در قفس است که این مهم با دخالت دولت و ایجاد زیرساختهای لازم از تامین برق تا استخرهای بزرگ و ارایه تسهیلات ویژه امکان پذیر شده است.
وی با تاکید بر اینکه برای توسعه صنعت پرورش و تولید جلبک نیز نیازمند حمایت ویژه دولت هستیم، تصریح کرد: به اعتقاد بنده هنوز در کشور ما نسبت به اهمیت و سودآوری جلبکهای دریایی اطلاع رسانی کاملی انجام نشده ، در حالی که در بسیاری از کشورها از چندین دهه قبل آگاهی در این خصوص ایجاد شده و امروز جلبک در سبد غذایی بسیاری از مردمان جهان قرار دارد.
قشم از مستعدترین مناطق ایران برای توسعه و تکثیر ریزجلبک‌ها
ریز جلبکها نیز جلبکهای میکروسکوپی هستند که هم در آب شیرین و هم آب دریا یافت می‌شوند. ریز جلبکها گونه‌های تک سلولی هستند که به صورت تکی، زنجیره ای یا گروهی زندگی می‌کنند. با توجه به گونه، اندازه ریز جلبکها از چند میکرومتر تا چند صد میکرومتر متغیر است. بر خلاف گیاهان، ریز جلبکها ریشه، ساقه و برگ ندارند.
یکی دیگر از فعالان حوزه دانش‌بنیان در تولید ریزجلبک‌ها، گفت: جزیره قشم به لحاظ شرایط اقلیمی و دسترسی به منابع آب دریا از مستعدترین مناطق کشور جهت تکثیر و پرورش انواع گونه های ریزجلبک است.
راستین با اشاره به سرمایه‌گذاری گسترده در این عرصه در قشم، بیان داشت: ما با بالاترین میزان سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌ها، مصمم به تبدیل جزیره قشم به قطب تولید ریزجلبک در سطح کشور و منطقه هستیم.
وی خاطرنشان کرد: ما در حال حاضر متمرکز بر روی تولید ریزجلبک هماتوکوکوس و ماده فوق العاده ارزشمند آستازانتین هستیم که این ماده موثره یکی از مهم ترین دستاوردهای علمی در زمینه زیست فناوری است.
حمایت پارک زیست فناوری خلیج فارس از تولید و پرورش جلبک
مدیر پارک زیست فناوری خلیج فارس با اشاره به فعالیت چندین شرکت در حوزه تولید و پرورش جلبک در این پارک، گفت: پارک زیست فناوری با توجه به امکانات و اعتبارات موجود حمایت ویژه‌ای از همه شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه در حوزه تولید و پرورش جلبک با توجه به زیرساختهای موجود در منطقه دارد.
محمد شریف‌رنجبر با اشاره به اینکه این پارک از پتانسیل‌های بسیار مناسبی برای انجام فعالیتهای زیست دریایی برخوردار است افزود: شرکت های بسیار فعالی در حوزه شیلات و آبزیان از جمله تولید ماهی و میگوی خشک، پرورش ماهیان زینتی در آب، تولید میگوی Spf ، پرورش جلبک و ... در این پارک مستقر هستند.
وی تصریح کرد: اگرچه در حوزه فناوری در تولید و تکثیر جلبکهای دریایی اقدامات بسیار خوبی انجام شده، اما هنوز فاصله بسیاری تا رسیدن به نقطه مطلوب داریم زیرا که برای بازاریابی محصولات این بخش، نیازمند فرهنگسازی در میان اقشار مختلف مردم هستیم تا آنها با اهمیت و ارزش بالایی این محصولات بیشتر آشنا شوند و آن را در سبد خرید خود قرار دهند.
این مقام مسوول با بیان اینکه دولت سیزدهم حمایت‌های خوبی از شرکت‌های دانش بنیان دارد، تصریح کرد: اما برای کمک بیشتر به شرکت‌های فعال در این عرصه باید برخی تشریفات اداری کاهش یافته و در عین حال بانک‌ها نیز مساعدت بیشتری داشته باشند.
شریف‌رنجبر تاکید کرد: در صورتی که مردم و شرکت‌هایی که می‌توانند از جلبکها در تولیدات خود استفاده کنند، جلبک و محصولات تولید شده از آن را در سبد مصرف و تولید خود قرار دهند، این صنعت با سرعت خوبی پیشرفت خواهد کرد و شاهد رشد قابل توجه آن در قشم خواهیم بود.
کارشناسان معتقد هستند که در صورت رفع مشکلات و حمایت‌های بیشتر، فعالیت در حوزه جلبک می‌تواند بسیار سود آور و اشتغال‌زا باشد، به این دلیل که منابع لازم برای تولید (شامل آب شور و زمین‌های غیر حاصلخیز) در قشم در دسترس است و اگر فرمولاسیون‌های مناسبی با استفاده از جلبکها به عنوان غذای دام و طیور و انسان یا عرصه‌های دارویی، بهداشتی و دیگر بخش‌ها صورت گیرد، می‌تواند ضمن رفع بسیاری از مشکلات ناشی از کم‌آبی، بسیار درآمد زا باشد و گرایش به سمت تولید را به میزان زیادی افزایش دهد.
به اعتقاد فعالان این عرصه با توجه به هوای گرم هرمزگان و منطقه قشم، تولید نشاء یکی از مشکلات اقتصادی تولید جلبک محسوب می‌شود و در صورت تأمین اعتبار، می‌توان طرح‌های تحقیقاتی را در سواحل به روش کشت بافت اجرا کرد.
تأمین نشاء در سطح انبوه و انتقال آن به محل‌های تعیین شده برای پرورش، می‌تواند بزرگترین کمک به متقاضیان اجرای طرح‌های پرورش جلبک در قشم باشد.
با توجه به گستردگی مرز آبی استان هرمزگان، در صورت بهبود زیرساخت‌ها و رفع محدودیت‌ها این امکان وجود که با آموزش روستاییان و افزایش توانمندی، به اشتغال پایدار روستایی دست یافت.
