با حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا دوباره بحث مالکیت این دو باشگاه و خصوصی‌سازی آن‌ها به اوج خود رسیده تا جایی که حتی عبدالملکی وزیر کار، رفاه و تعاون به این موضوع واکنش نشان داد. با این حال موضوعی درباره باشگاه استقلال وجود دارد که می‌تواند مانع روند خصوصی‌سازی این باشگاه شود.
ماجرا به سال ۱۳۴۷ و ثبت اساسنامه باشگاه تاج در ثبت شرکت‌ها برمی‌گردد، جایی که تیمسار خسروانی باشگاه تاج را وقف عام کرده است. این اقدام تیمسار خسروانی و در ادامه انحلال نیافتن باشگاه تاج سابق و تغییر نام آن به استقلال تهران، خصوصی‌سازی استقلال را وارد مرحله جدیدی می‌کند چرا که بر اساس قانون امکان واگذاری موقوفات وجود ندارد.
در همین راستا به سراغ کاظم اولیایی، مدیرعامل اسبق استقلال که اطلاعات دقیقی در این باره دارد، رفتیم. اولیایی در گفت‌وگو با ایسنا، به موشکافی بحث وقفی بودن باشگاه استقلال پرداخته است. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
آقای اولیایی آیا موضوع وقف باشگاه تاج (استقلال) توسط تیمسار خسروانی صحت دارد؟
بنا بر دلایلی اولین کاری که اواخر سال ۶۸ انجام دادم این بود که به دنبال ماهیت حقوقی باشگاه استقلال رفتم. برای ماهیت حقوقی به ثبت شرکت‌ها مراجعه کردم که متوجه شدم سازمان ورزشی، فرهنگی تاج ایران با آخرین ورژن اساسنامه مربوط به سال ۴۷ ثبت شده است. در اساسنامه قید شده که محروم آقای خسروانی، بنیان‌گذار و مالک اصلی باشگاه، تاج را از نظر شرعی به آقا سید حسن امامی، امام جمعه وقت تهران و از نظر ثبت شرکت‌ها، وقف کرده است. او در اساسنامه قید کرده که تا زمانی که در قید حیات است، مالکیت برای اوست و پس از آن "به جوانان مملکتم واگذار می‌کنم."
او هیات امنایی برای باشگاه تاج در نظر گرفته که خودش تا زمان حیات به عنوان رئیس این هیات امنا بوده است. من سه سال پیش هم مجبور شدم از ثبت شرکت‌ها استعلامی بگیرم که این اساسنامه از نظر آن‌ها همچنان پابرجاست که آن‌ها جواب دادند، این اساسنامه ساری و جاری است. این واقعیتی است که باشگاه تاج را در مالکیت جوانان ایران داریم و به نظر الان تصرف آن غیرقانونی است.
به لحاظ شرعی و قانونی امکان خصوصی‌سازی استقلال وجود دارد؟
شرعی و قانونی نه! قانونی چرا نه؟ آقای حسین فکری یک توده‌ای مطلق بود و تفکر حاکم بر او این بود که همه چیز باید توسط دولت اداره شود، مانند شورای عالی سوسیالیستی. او پس از انقلاب قائم مقام سازمان تربیت بدنی بود و یک برگه‌ای دستش گرفت و نزد آقای بهشتی رفت. سر پله‌های شورای انقلاب برای آقای بهشتی روضه خواند و آقای بهشتی هم پایین برگه نوشت که با اصل نامه آقای فکری موافقت می‌شود. در این نامه نوشته بود که تمام باشگاه‌ها ملی شوند و دولت اداره‌شان کنند. مانند ملی شدن نفت.
شورای انقلاب با این نامه موافقت کرد اما بعد از این که مجلس انتخاب شد، با حکم حکومتی حضرت امام (ره) دو چیز به کمک ما آمد. یکی این که حضرت امام (ره) هم فتوا هم حکم حکومتی داد که موقوفات به قوت خودشان باقی بمانند چرا که خیلی از موقوفات تصرف شده بودند. الان هم مقام معظم رهبری هم فتوا و هم حکم حکومتی درباره موقوفات داده‌اند که به قوت خود باقی بمانند.
همچنین حضرت امام (ره) فتوا و حکم حکومتی دادند که تمام قوانینی که در شورای انقلاب تصویب شده، باید در مجلس تبدیل به قانون شود. بیشتر مصوبات شورای انقلاب به مجلس رفت و به قانون تبدیل شد. پس وقتی شورای انقلاب منحل شد ادامه تصمیماتش لازم‌الاجرا نبود و باید قبل آن در مجلس مصوب می‌شد. یکی از تصمیمات شورای انقلاب که در مجلس تصویب نشد، نامه حسین فکری درباره استقلال بود.
آیا پرسپولیس هم به مانند استقلال برای خصوصی‌سازی مشکل دارد؟
در مورد پرسپولیس بنیاد مستضعفان حکم مصادره برای اموال آقای عبده دارد. در مورد باشگاه استقلال این اتفاق نیفتاد و حکم مصادره‌ای وجود ندارد. آقای آتشی پس از این که میرزایی باشگاه را گرفت، به عنوان کارمند سازمان تربیت بدنی برای باشگاه تاج ادعا کردند. بعد از کلی جنگ و دعوا نصفی از باشگاه را گرفتند و به تربیت بدنی رسید. در حال حاضر هنوز هم سازمان تربیت بدنی (وزارت ورزش) مدعی باشگاه استقلال است اما مالک نیست. ما می‌گوییم اگر ادعا دارید که باشگاه تاج یا استقلال دولتی است، یک سندی ارائه کنید.
در اساسنامه باشگاه تاج سابق آمده که برای انحلال باشگاه نیاز به تشکیل هیات امنا است. آیا با تشکیل آن هیات امنا امکان انحلال باشگاه و تشکیل باشگاه دیگری نیست تا روند خصوصی‌سازی پیگیری شود؟
اگر امکان این کار بود چرا تاکنون منحل نکرده‌اند؟ دلیل آن این است که در آن هیات امنا، اسدالله علم، وزیر دربار بود. چون انطباق وزیر دربار با ساختار سیاسی کنونی نداریم، ساختار سابق فرق کرده است. اعضای آن هیات امنا هم ثابت هستد. وزیر تربیت بدنی، وزیر نفت و که و که عضو حقوقی این هیات امنا هستند. انحلال این باشگاه باید توسط این هیات امنا انجام شود. همچنین اموال این باشگاه به سازمان تربیت بدنی برمی‌گردد.
یعنی این که در حال حاضر باشگاه توسط وزارت ورزش اداره می‌شود، قانونی است؟
کاملا غیرقانونی است! چرا که این اتفاق در صورتی می‌افتد که سازمان تاج منحل شده باشد اما در حال حاضر این سازمان به قوت خودش باقی است. الان هم در ثبت شرکت‌ها اساسنامه شرکت تاج به قوت خود باپرجاست.
در حال حاضر با نبود آقای خسروانی چه کسی باید باشگاه را اداره کند؟
هیات امنای داخل اساسنامه باید مدیری تعیین کند و ساختار باشگاه را تشکیل دهند. باشگاه یک نهاد غیرسیاسی و غیرانتفاعی و غیردولتی است. مثلا قبل انقلاب آن هیات امنا آقای پرویز شیخان را به عنوان مدیرعامل انتخاب کرده بود. در حال حاضر مجمع وزارت ورزش صلاحیت آن هیات امنا را ندارد.
درباره این موضوع باید نکته‌ای را توضیح دهم. تولی‌گری با تصدی‌گری متفاوت است. در مشهد آیت الله علم‌الهدی متولی است اما متصدی نیست. اداره در دست متصدی است. هیات امنا تولی‌گری دارد، نه تصدی‌گری. دولت‌ها متولی مملکت هستند نه متصدی. فرق ما با کشورهای توسعه یافته همین است. دولت ما خودش را مجری قوانین می‌دانید در حالی که نباید اینطور باشد. دولت نباید کارخانه‌دار باشد. آن هیات امنا متولی باشگاه است و آن‌ها متصدی باشگاه را تعیین می‌کنند. الان وزارت ورزش هم نقش متولی و هم نقش متصدی را دارد.
پس مالکیت باشگاه استقلال به صورت غیرقانونی در اختیار وزارت ورزش است؟
بله! این مالکیت به صورت غیرقانونی است. ضمن این که این‌ها می‌گویند که دو شرکت دولتی را در اختیار خصوصی‌سازی گذاشتند. آن‌ها یک برگه سند بیاورند که این دو شرکت دولتی هستند. برای ایجاد یک شرکت دولتی مراحلی باید طی شود. الان بحث این است که برای گذاشتن باشگاه استقلال در اختیار سازمان خصوصی‌سازی باید یک سند مالکیتی داشته باشند یا این که طبق قانون دو شرکت دولتی ثبت کنیم. ثبت کردن شرکت دولتی مراحلی دارد. این باشگاه‌ها هیچگونه سند دولتی بودن ندارند. هر که دارد ارائه کند.
