به گزارش ایران اکونا به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، با وجود سپری شدن 9 ماه از عمر دولت جدید اردوغان و حزب عدالت و توسعه، تغییر مثبتی در وضعیت معیشتی مردم ترکیه روی نداده است.
در نتیجه انتقاد از عملکرد دولت و حزب حاکم بالا گرفته و کارشناسان بر این باورند که اوضاع و احوال سیاسی و اقتصادی ترکیه پس از انتخابات شهرداری‌ها که در فروردین ماه پیش رو برگزار می‌شود، بدتر خواهد شد. چرا که بر اساس تجربیات سالیان پیشین، اردوغان و حزب او، تنها زمانی به خواست مردم و منتقدین توجه می‌کنند که چشمداشت انتخاباتی داشته باشند.
اما همین که از سد انتخابات بگذرند و خود را به رای مردم بی‌نیاز بینند، به روال قبل و به شکل تکروانه و تمامیت خواهانه به مسیر خود ادامه می‌دهند.
دو تحلیلگر مشهور ترکیه بر این باورند که در چند سال اخیر، ترکیه در بسیاری از حوزه‌های سیاسی و حکمرانی، بدترین نوع پسرفت و کاهش کیفیت را تجربه کرده است. هر کدام از آنان، از منظر و دیدگاهی متفاوت، به مشکلات مهمی در ترکیه اشاره می‌کنند که موقعیت این کشور را در چند سال گذشته از یک کشور در حال توسعه، به سطح یک کشور در حال پسرفت و عقبگرد، تنزل داده است.
ترک‌ها در راه غرب، دیروز فاتح و امروز مهاجر
یوسف ضیا جومرت از تحلیلگران مشهور ترکیه، ضمن واکاوی برخی زمینه‌های تاریخی دور، به این اشاره کرده که در طول تاریخ و حتی در مقطع زمانی دو هزار سال پیش، ترک‌ها علاقه‌مند بوده‌اند که از سرزمین‌های شمالی، قفقاز و ماوراءالنهر به سوی اروپا حرکت کنند.
جومرت ضمن اشاره به رویدادهای تاریخی دوران عثمانی و حمله سلاطین عثمانی به اتریش امروزی و حکومت بیزانسی‌ها، چنین نوشته است: «اگر به شکل اجمالی تاریخ را مرور کنیم، در می‌یابیم که موقعیت ما ترک‌ها در اروپا به شکل جدی تغییر کرده است. قبلاً از گوشه‌های دور افتاده سیبری، از سمت‌های جنوبی و غربی مغولستان به سوی مناطق دیگر می‌رفتیم، از اورال عبور می‌کردیم و پس از مسیری دراز به ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی می‌رسیدیم. گروهی دیگر از ترک‌ها از ماوراءالنهر به سمت جنوب می‌رفتند و برخی نیز از طریق افغانستان و ایران به آناتولی و سپس به روملیا و اتریش می‌رسیدند و گروه قلیلی هم در مسیر آفریقا، سر از مصر و مراکش در می‌آوردند. ولی ما در نقطه‌ای از تاریخ متوقف شدیم و حالا به خاطر شرایط سخت، در حال مهاجرت هستیم. تا دیروز به عنوان مهاجمینی سر از اروپا در می‌آوردیم که بخش‌های مهمی از سرزمین اروپاییان را فتح کرده و آنجا را اداره می‌کردیم. اما حالا فاتح نیستیم و به عنوان مهاجر به اروپا رفته‌ایم و در جستجوی کار و سطح زندگی بهتری هستیم».
ترکیه در چند سال گذشته چه چیزی را از دست داد؟
یوسف ضیا جومرت در ادامه نوشته است: «برخی‌ها در ترکیه، شعار پیوستن به شرق سر داده‌اند و خود را اوراسیائیست می نامند و گروهی نیز دوستدار چین و خواهان پیوستن ترکیه به پیمان شانگهای هستند. اما این تمایل، ریشه در تجارت و اهداف اقتصادی ندارد. بلکه به این دلیل است که تلاش ما برای همراهی با غرب به نتیجه نرسید. بنابراین بحث ما بیشتر در مورد کیفیت فرآیندهای دموکراتیک، حقوق بشر و آزادی است. ما در ترکیه خیلی چیزها را از دست داده‌ایم. به عنوان مثال، دستگاه قضای ترکیه، جانبدارانه عمل می‌کند و در محاکمه مخالفین، گوش به فرمان دولت و فاقد هرگونه استقلال قضایی است. ترکیه مدت‌هاست در چند بخش مهم و حیاتی، کیفیت و توان خود را از دست داده است».
جومرت در ادامه و در اشاره به نواقص ساختار سیاسی ترکیه نوشته است: «بزرگترین تباهی و خرابی در نظام حزبی ما روی داده است و در احزاب ما، فرایندهای دموکراتیک نادیده گرفته می‌شوند و عمدتاً رهبر حزب، همه کاره است. از این گذشته در سطح کلان و در نظام حکمرانی ترکیه، تفکیک قوا تقریباً به طور کامل از بین رفته است. ما در شرایطی به سر می‌بریم که رجب طیب اردوغان، در مقایسه با همه روسای جمهور جهان، از بالاترین میزان اختیارات بی‌حد و حصر برخوردار است و دستگاهی برای نظارت بر اعمال او وجود ندارد. دستگاه قضا، برای صدور هر حکمی، دیدگاه اردوغان و حزب او را در نظر می‌گیرد و پارلمان نیز، نه یک قوه مقننه صاحب اراده و استقلال، بلکه ماشینی است که به دستور مقامات بالای حکومت، می‌تواند هر قانون و مصوبه‌ای را امضا کند! طبیعتاً در چنین فضایی، چیزی به نام نظارت، پاسخگویی و مسئولیت پذیری وجود ندارد. فعلاً تنها تفاوت ما با کشورهای تمامیت خواه شرقی، این است که نظام انتخاباتی رقابتی داریم و مانند برخی کشورها نیستیم که به راحتی، کسی را با 98 درصد آرا به عنوان فرد برنده اعلام می‌کنند! ولی اگر تفکیک قوا با همین کیفیت از بین برود و تلاش برای وحدت قوا در ترکیه ادامه پیدا کند و اردوغان تمام حوزه‌ها را به شکل یک کاسه در اختیار داشته باشد، دیری نخواهد پایید که نظام انتخاباتی رقابت محور ترکیه نیز از بین می‌رود و حزب عدالت و توسعه در هر رقابتی با 90 درصد آرا به عنوان طرف پیروز اعلام خواهد شد».
اهداف 2023 محقق شد اما در ترکیه‌ای دیگر!
خانم الیف چاکر یکی دیگر از تحلیلگران سیاسی ترکیه است که درباره کاهش کیفیت حکمرانی در این کشور نوشته و بر روی موضوع مهمی به نام عدم تحقق اهداف چشم انداز 2023 ترکیه متمرکز شده است.
او برای بیان منظور خود، از این تیتر کنایی استفاده کرده است: «اهداف چشم‌انداز 2023 محقق شد، اما نه در ترکیه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم!»
چاکر نوشته است: «اردوغان در سخنان انتخاباتی حزب خود، جوری حرف می‌زند که گویی ترکیه به اهداف چشم‌انداز سال 2023 دست یافته و دولت، به تمام وعده‌های خود عمل کرده است! او در روز 30 ژانویه امسال، در اوج خونسردی گفت: ترکیه را با تحقق اهداف چشم‌انداز 2023 ساختیم و آباد کردیم و حالا برنامه جدیدی به نام قرن ترکیه را در دست اجرا داریم! صد البته مردم کف زدند! چرا؟ چون اردوغان در جمع هوادارانش بود و آنها برایشان مهم نیست اردوغان چه می‌گوید. چرا که تنها ماموریتشان، کف زدن و تشویق مداوم است!»
الیف چاکر در ادامه نوشته است: «وقتی اردوغان می‌گوید اهداف 2023 محقق شده، لابد به عنوان رئیس جمهور، راست می‌گوید. اما مشکل اینجاست که من در ترکیه‌ای زندگی می‌کنم که بخش اعظم این چشم‌انداز در آن کشور بر روی کاغذ مانده و پیاده نشده‌اند! خوش به حال آن ترکیه‌ای که اردوغان از آن حرف می‌زند! حتماً با تحقق اهداف چشم‌انداز 2023 حال و روزی خوبی دارند! آری! به نظر می‌رسد ترکیه‌ای وجود دارد که در آن اهداف 2023 به طور تمام و کمال محقق شده و اردوغان نیز از این پیروزی ارزشمند، کاملاً راضی و خشنود است.
این تحلیلگر ترکیه در ادامه با لحنی کنایی نوشته است: «اهداف سند چشم‌انداز 2023 محقق شدند. اما با این تفاوت که در سال 2011 میلادی و در حین اعلام اهداف مزبور، ترکیه در رده هفدهم اقتصاد جهان بود و به جای آن که در سند 2023 به رده دهم صعود کند، سقوط آزاد را انتخاب کرده و به رده 22 رسیده است! در آن چشم‌انداز، از هدف گذاری تورم تک رقمی صحبت شده بود. اما حالا، آمار دولت از تورم 80 درصدی می‌گوید و آمار تحلیلگران مستقل، میزان تورم را سه رقمی می‌داند! بر اساس گزارش تورم بانک جهانی، ترکیه چهارمین کشور با بالاترین تورم واقعی مواد غذایی است. قرار بود آمار بیکاری تک رقمی شود و حالا از هر 4 شهروند ما 1 نفر بیکار است. قرار بود در سال 2023 هیچ فقیری در ترکیه وجود نداشته باشد اما هم اکنون، کشورمان در بین 156 کشور در شاخص فلاکت جهانی، رتبه 21 را در اختیار دارد! ترکیه از نظر فقر و نارضایتی در بین کشورهای اروپایی رتبه اول را دارد. نیازی به بررسی شاخص‌های جهانی نیست، امروزه اکثریت ترکیه در فقر به سر می‌برند. قرار بود درآمد سرانه ما به 25 هزار دلار افزایش یابد، اما حالا به 12 هزار و 615 دلار رسیده است. در آن ترکیه، که نه اردوغان، بلکه ما در آن زندگی می‌کنیم، قوه قضاییه آنقدر حزبی و سیاسی شده که در تاریخ خود بی‌سابقه است و قضات تصمیمات خود را بر اساس اراده سیاسی می‌گیرند نه قانون. در گزارش‌های شاخص فساد سازمان شفافیت بین الملل، ترکیه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم در بین 180 کشور به رتبه 115 سقوط کرده است!»
در پایان باید گفت، با وجود افزایش میزان انتقادات نویسندگان و تحلیلگران سیاسی از کارنامه حکمرانی حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، خبری از اقدامات اصلاحی و طراحی برنامه‌های جدید و ترسیم نقشه راه برای گذار از بحران نیست. اما شواهد نشان می‌دهد که در جریان انتخابات شهرداری‌های ترکیه که در فروردین ماه آتی برگزار خواهد شد، چند و چون آرای مردم، می‌تواند پیام سیاسی و اجتماعی مهمی خطاب به دولت و احزاب مخالف باشد و نشان دهد که آیا اساساً از دید مردم ترکیه، می‌توان با همین وضعیت ادامه داد یا حزب حاکم باید به سمت اعمال اصلاحات جدید برود.
