به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان در بهمن‌ماه امسال توسط وزیر اقتصاد در صندوق نوآوری و شکوفایی رونمایی شد. این گزارش شامل گزیده‌ای شفاف از زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های مختلف است.
مطابق گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان، از سال 1393 تا انتهای سال 1401 تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از حدود یک هزار و 500 مورد به حدود 8260 شرکت رسیده‌اند. درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده به گونه‌ای که از حدود 40 هزار میلیارد تومان در سال 1396 به بیش از 400 هزار میلیارد تومان در سال 1401 رسیده است.
با توجه به این که عمده خدمات مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان توسط نظام بانکی صورت می‌پذیرد، ارزیابی آماری بانک‌ها در جهت‌دهی منابع به شرکت‌های دانش‌بنیان موضوع قابل‌توجهی است. همچنین رویکرد مربوط به دسته‌بندی بانک‌ها با توجه به فعالیت تخصصی یا موضوع تأسیس بانک تخصصی در زمینه تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان، بدون بررسی وضعیت آماری بانک‌ها امکان پذیر نیست.
از این رو با مطالعه جامع تسهیلات ارائه شده به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان تحلیل استانداردی بر عملکرد بانک‌های کشور در زمینه تأمین مالی اکوسیستم فناوری ارائه کرد.
اشتغال 300000 نفر در شرکت‌های دانش‌بنیان تا پایان سال 1401عملکرد سیستم بانکی در تأمین مالی زیست‌بوم دانش‌بنیان
سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از وام پرداختی شبکه بانکی در حدود 4 درصد بوده که از این موضوع سهم تسهیلات مربوط به محصولات دانش‌بنیان 1.6 درصد قلمداد می‌شود. این میزان در مقایسه با سهم این شرکت‌ها از تولید ناخالص داخلی قابل قبول است اما میزان برخورداری شرکت‌ها از این تسهیلات متناسب نیست. 71 درصد شرکت های دانش‌بنیان نزد سیستم بانکی وام فعال نداشته‌اند.
مانده بدهی شرکت‌های دانش‌بنیان به سیستم بانکی در انتهای سال 1401 حدود 143 هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان مانده بدهی مرتبط با محصولات دانش‌بنیان حدود 57 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. همچنین مجموع ضمانت‌نامه فعال شرکت های دانش‌بنیان در انتهای سال 1401، 101 هزار میلیارد تومان بوده است.
لازم به ذکر است که طبیعتاً همه این تسهیلات لزوماً ماهیت حمایتی نداشته است. نکته مهم در خصوص تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان این است که خارج از ادبیات معاونت علمی تفاوت شفافی مابین ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات دانش‌بنیان وجود نداشته است.
در ارزیابی آماری بانک‌ها در ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان رویکرد‌های متفاوتی وجود دارد. حجم مجموع ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان، وضعیت ارائه تسهیلات به تفکیک استان‌ها یا دسته‌های فناوری، ارائه تسهیلات به شرکت‌های وابسته یا متنوع و نسبت ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان در مقایسه با حجم ارائه خدمات از جمله این رویکردها است.
ترین‌های ارائه تسهیلات دانش‌بنیان
در فصل هشتم گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان مطابق با دسته‌بندی‌های فوق‌الذکر ارزیابی آماری بانک‌ها به تفصیل صورت گرفته است.
مطابق با این گزارش بانک کارآفرین رتبه اول در نسبت خدمات مالی (وام و ضمانت‌نامه) نسبت به مجموع خدمات مالی ارائه شده در سیستم بانکی را داشته است و به نظر می‌رسد یکی از کارویژه‌های خود را ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان قلمداد کرده است.
از لحاظ حجم ارائه تسهیلات نیز رتبه اول در ارائه وام به شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 1401 مربوط به بانک پاسارگاد و رتبه یک در ارائه ضمانت‌نامه به شرکت‌های دانش‌بنیان مربوط به بانک تجارت بوده است.
در نهایت برمبنای درصد منابع اختصاص یافته توسط بانک‌های کشور در زمینه وام و ضمانت‌نامه بانکی، رتبه‌بندی زیر صورت می‌پیذیرد:
