جواد کاوسی راد- سرپرست مدیریت محاسبات فنی بیمه رازی
گرچه مفهوم واژه ریسک به نظر، کلی و بدیهی به نظر میرسد، اما تعریفهای مختلفی از واژه ریسک در دهههای گذشته بیان شده که بهروزترین تعریف در استانداردهای بین المللی به معنای عوامل موثر بر انحراف از اهداف و نتایج مورد انتظار است. لذا ریسک تنها به معنی تهدید و اثر منفی نبوده و میتواند فرصت و اثر مثبت را نیز در بر داشته باشد.
با توجه به سرعت شتابان تغییرات در تکنولوژی، فرهنگ، تغییرات سلوک کسب و کار ، سبک زندگی و …، ریسکهای نوظهوری نیز که پیشتر مفهومی نداشتند امروزه چالش اساسی بر همه صنایع و ساختارها شدهاند.
با توجه به کلیات اشاره شده در فوق و با در نظر گرفتن شرایط حاضر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، پیشبینی میشود صنعت بیمه کشور در سال 1403 در صورت عدم شناخت، ارزیابی، کنترل و مدیریت صحیح، تهدیدی بالا برای منابع مالی و اقتصادی و اعتماد عامه را تجربه کند. در ذیل به چند یک از این موارد اشاره شده است.
ریسکهای حوزه فناوری: تحول سریع و شتابان فناوریهای نو مانند هوشهای مصنوعی، بلاکچین و… باعث خواهد شد در میان مدت نیاز باشد روالهای کسب و کارهای گذشته تغییر یافته و بستر ارائه خدمات از ابزارهای جدیدی باشد، لذا در صورت عدم تطبیق سریع با نیازهای بازار و مشتریان، میتوان تهدیدی جدی را برای صنعت بیمه متصور شد. ریسکهای امنیتی نیز در این حوزه بسیار میتواند چالش برانگیز بوده و بقای شرکتهای بیمه را حتی با خطر جدی مواجه کند.
ریسکهای بیمه گری: به علت شرایط خاص اقتصادی کشور و بالا بودن تورم در حوزه اقتصاد و افزایش هزینهها، برای مثال افزایش قابل ملاحظهای را در میزان تعرفههای هزینههای درمانی و یا تعمیرات و هزینه قطعات بیمههای اتومبیل شاهد هستیم و این به نوبه خود باعث یکی از عوامل افزایش حق بیمه شده و به دنبال آن این نیز اثر کشسانی روی دریافت بیشتر هزینهها و تخلفات و تقلبات شده و هزینه ها و خسارت های بیمهای می شود. در هم تنیدگی ریسکها باعث اثر مرکب روی یکدیگر شده و ریسکهایی از جنس تهدید را به سایر حوزهها مانند از دست دادن منابع انسانی ماهر، کوچ آنها به سایر صنایع یا به خارج از کشور، از دست دادن شهرت و اعتبار، کاهش دقت ارزیابیهای پذیرش ریسک و ارزیابیهای خسارت و … میشود.
ریسکهای مالی: تحولات منطقهای و جهانی به جهت افزایش ریسکهای سیاسی و ژئوپلیتیک با شکلگیری و افزایش دامنه جنگها و درگیری باعث نااطمینانی بسیار بالا در بازارهای داخلی و منطقهای و جهانی شده و این خود باعث بالا رفتن شدید ریسکهای مالی مانند ریسک بازار نوسانات شدید قیمت سهام و بازار سرمایه، نرخ ارز از منظر عدم ثبات قیمتهای ارزهای خارجی و نقدینگی از منظر عدم ورود منابع نقدی به بازارهای تولیدی و خروج این منابع به سمت بازارهای دلالی یا خروج از کشور میشود، که هر کدام از موارد میتواند چالشی بزرگ برای صنعت بیمه و شرکتهای بیمه و طرف قراردادهای ایشان داشته باشد.
نگاهها به این پیشامدهای احتمالی پیش رو، نگاه پیشگیرانه با ابزارهای چهارگانه کلی شناخت، ارزیابی، کنترل و پایش بوده که ضمن اجتناب از دست دادن منابع و ارزشها، بتوانیم خلق ارزش و استفاده از فرصتها را داشته باشیم.