شینا انصاری که به مناسبت هفته دولت در یک برنامه تلویزیونی حضور یافته بود، اولویت‌های محیط زیست در دولت چهاردهم پرداخت و اظهار داشت: مسئله محیط زیست یکی از حیاتی‌ترین مسائل کشور به شمار می‌رود؛ معضلات متعدد محیط زیستی در کشور داریم که برخی از آنها به ابرچالش تبدیل شده اند که باید در سطوح حاکمیتی به رسمیت شناخته شوند تا برای رفع آنها به اجماع و توافق برسیم.
وی از آلودگی هوا و گرد و غبار در برخی از استان‌های غربی و جنوب غربی کشور یا شرق کشور را از جمله این ابرچالش‌ها دانست و با بیان اینکه این موارد زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است، اظهار داشت: ابتدا باید چالش‌های محیط زیست را به رسمیت بشناسیم، در هم تنیدگی آنها با موضوعات اجتماعی، اقتصادی، بوم شناختی، سلامت و حتی امنیت را مد نظر قرار بدهیم تا در سطوح بالا با یک هماهنگی بین بخشی موضوعات محیط زیست را حل و فصل کنیم.
انصاری ادامه داد: موضوع آلودگی هوا به عنوان یک چالش در شهر‌های بزرگ و صنعتی شناخته می‌شود که در زمان کوتاه قابل حل نیست.
وی با یادآوری اینکه برای حل مشکل آلودگی هوا قانون هوای پاک به عنوان مهمترین سند بالادستی نگاشته شده است، افزود: برای این قانون آیین نامه‌های اجرایی متعددی وجود دارد به طوری که برای رفع و مدیریت آلودگی هوا بالغ بر ۲۰ دستگاه دخالت دارند.
معاون رئیس جمهور وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست در بحث آلودگی هوا را سیاست گذاری و نظارت دانست و گفت: اینکه انتظار داشته باشیم این سازمان به تنهایی می‌تواند آلودگی هوا را حل کند، تصور نادرستی است.
وی، از رده خارج کردن خودرو‌های فرسوده، ارتقا کیفیت سوخت، ارتقا خودروها، توسعه حمل و نقل عمومی، تامین منابع و کاهش آلایندگی صنایع را از جمله راهکار‌های مشخص برای مقابله با آلودگی هوا برشمرد که باید به موازات هم پیش برود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: راهکار‌های ضرب الاجلی مثل تعطیلی‌ها و یا زوج و فرد کردن خودروها که اغلب در فصول سرد سال اجرا می‌شود، راهکار‌های مقطعی هستند که به دلیل وارونگی هوا ناگزیر به اجرای آن هستیم.
مشکلات زیست محیطی باید در اولویت دستگاه‌ها باشد
انصاری با تاکید بر اینکه قوانین خوبی در حوزه محیط زیست در کشور وجود دارد که به طور کامل اجرا نمی‌شود، به قانون مدیریت پسماند و تصویب آن در سال ۸۳ اشاره کرد و گفت: یک سری قوانین باید به روز شوند تا کاستی‌های موجود در آن رفع شود.
وی ادامه داد: در مورد قانون هوای پاک و آیین نامه‌های اجرایی آن، ظرفیت‌های خوبی وجود دارد که اگر با عزم قاطع از جانب دستگاه‌های متولی و با پیگیری جدی سازمان حفاظت محیط زیست دنبال می‌شد، قطعاً می‌توانست اقدامات بهتری انجام شود.
انصاری در پاسخ به اینکه چرا با گذشت حدود هشت سال از تصویب قانون هوای پاک هنوز ۱۰ درصد قانون اجرایی شده است، گفت: شاید یک بخشی از آن مربوط به هزینه اجرای قانون باشد، اما همه موضوع نیست؛ بحث این است که موضوع آلودگی هوا در اولویت دستگاه‌های مختلف نبوده است.
وی افزود: بحث این است که ما چالش‌های محیط زیست مثل آلودگی هوا، مثل فرونشست زمین، محدودیت آب و مسایلی از این دست را به رسمیت بشناسیم.
معاون رئیس جمهور به تبعات اجتماعی ناشی از مشکلات زیست محیطی نیز اشاره کرد و گفت: برای نمونه در بحث آب در استان‌های خوزستان و یا اصفهان اعتراضاتی وجود دارد یا در بحث آلودگی هوا در اراک و اردکان مردم معترض هستند و به همین دلیل این موضوعات باید در اولویت قرار گیرد تا رفع شود.
رفع ابرچالش‌های محیط زیست در کوتاه مدت میسر نیست
انصاری جایگاه محیط زیست در رفع این مشکلات را مطالبه گری و پیگیری از دستگاه‌های مرتبط دانست و گفت: سازمان محیط زیست باید نظارت و پیگیری را به صورت جدی انجام دهد اگرچه رفع مشکلات و رفع ابر چالش‌های محیط زیستی در کوتاه مدت میسر نیست.
معاون رئیس جمهور درباره جایگاه محیط زیست در برنامه هفتم نیز توضیح داد: این قانون فصل مجزا برای محیط زیست ندارد ولی موضوعات محیط زیستی در بخش‌های مختلف آن مورد توجه قرار گرفته است که اگر پیگیری شود، می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند.
وی یکی از اولویت‌های این سازمان در دولت چهاردهم را پیگیری اجرای برنامه هفتم و رویکرد‌های زیست محیطی آن برشمرد و گفت: شاید اگر از ابتدای تدوین برنامه بودیم، رویکرد‌های محیط زیستی آن می‌توانست قدری غلظت و رنگ و لعاب بیشتری داشته باشد.
انصاری بر همکاری و مشارکت مردم برای رفع مشکلات زیست محیطی تاکید کرد و گفت: طبق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه همگانی است ولی به نظر می‌رسد در طول ادوار مختلف این اصل بیشتر یک اصل تشریفاتی بوده در حالی که ما نیازمند این هستیم که حتماً مشارکت مردم را داشته باشیم، بستر‌های مشارکت مردم را تسهیل کنیم.
معاون رئیس جمهور تاکید کرد: برای حل مشکلاتی که تبدیل به ابرچالش شده نظیر حق آبه تالاب ها، تغییر اقلیم، گرد و غبار به همکاری بین بخشی نیاز با وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی در مورد الگوی کشت نیاز است.
انصاری بر تقویت ساختار و بودجه سازمان محیط زیست تاکید کرد و اظهار داشت: باید موضوع اقتصاد سبز را پیگیری کنیم و بین محیط زیست و اقتصاد ارتباط تنگاتنگ برقرار کنیم.
وی با بیان اینکه در بحث پسماند و اقتصاد پسماند باید دقت بیشتری داشت تا بتواند به درستی پسماند را مدیریت کرد، افزود: اگر ارزش گذاری اقتصادی اکوسیستم‌ها را داشته باشیم و نسبت به آن حساس باشیم، می‌توانیم موفقیت بیشتری کسب کنیم.
تغییرات اقلیمی باید مدیریت شود
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تغییر اقلیم و تبعات آن اظهار داشت: خشکسالی، سیل و تغییر الگو‌های بارندگی از آثار این تغییر اقلیم به شمار می‌رود که در خاورمیانه آثار و عوارض آن بیشتر شده است.
انصاری یکی از راه‌های مقابله با تغییر اقلیم را کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای دانست و گفت: در این زمینه برنامه‌هایی در دست داریم که باید اجرایی شود و به طور کلی باید تاب آوری خود را در این زمینه ارتقا داده و شهر‌ها را در مقابل مشکلات ناشی از این تغییر اقلیم تاب آور کنیم.
وی ادامه داد: برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه توسعه انرژی‌های پاک بسیار اهمیت دارد؛ در منطقه‌ای هستیم که انرژی خورشیدی رایگان است و سرمایه گذاری اولیه می‌خواهد ولی می‌توانیم از انرژی‌های پاک بهره ببریم و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کم شود.
وی افزود: هوشمند سازی موتورخانه‌ها یا وسایل احتراقی از دیگر راهکار‌هایی است که برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای می‌توان انجام داد.
انصاری بر این نکته تاکید کرد که باید تغییر اقلیمی را روی کشت گونه‌های گیاهی و الگوی کشت کشاورزی، ممنوعیت صدور مجوز به صنایع آب بر در مناطق کویری و اجرای طرح‌های توسعه‌ای مورد توجه قرار داد.
وی توجه به محیط زیست در اقتصاد را به معنای توسعه متوازن دانست، زیرا در مرحله ارزیابی، آثار محیط زیستی اجرای طرح‌ها به طور واقعی و نه تشریفاتی سنجیده می‌شود.
اقتصاد پسماند باید مورد توجه قرار گیرد
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره اجرای قانون مدیریت پسماند اظهار داشت: این قانون در سال ۱۳۸۳ یعنی بالغ بر ۲۰ سال گذشته تصویب و آیین نامه آن یک سال بعد مصوب شد؛ پنج گروه پسماند داریم که متولی پسماند‌های شهری وزارت کشور است.
وی با تاکید بر اینکه زیرساخت‌های مورد نیاز برای تفکیک پسماند از مبدا باید از سوی وزارت کشور، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها آماده سازی شود، افزود: نظارت بر این موضوع برعهده سازمان حفاظت محیط زیست و کارگروه ملی پسماند است که نظارت و مدیریت انواع پسماند اعم از کشاورزی، صنعتی، عفونی و بیمارستانی را نیز بر عهده دارد.
انصاری تصریح کرد: آن چیزی که باید در پسماند توجه شود و مغفول مانده، اقتصاد پسماند است که باید به آن توجه شده و مشارکت بخش خصوصی نیز در آن دیده شود.
معاون رئیس جمهور اظهار داشت: در موضوع پسماند ابتدا باید روی اجتناب از تولید پسماند متمرکز شویم و از طریق رسانه‌ها و صدا و سیما به شهروندان آموزش دهیم که پسماند کمتری تولید کنند و در گام بعد تفکیک پسماند‌ها را آموزش دهیم.
وی پردازش، بازیافت و دفن بهداشتی و زباله سوزی را گام‌های نهایی برای حذف پسماند برشمرد و گفت: برای این کار به همکاری بین بخشی نیاز داریم.
انصاری با بیان اینکه محیط زیست در اولویت نبوده است، اظهار داشت: برای رفع مشکلات موجود در آب، پسماند و آلودگی هوا باید کارگروه‌هایی را که در سازمان حفاظت محیط زیست غیرفعال بودند، فعال کنیم.
وی درپاسخ به اینکه اگر دستگاه‌ها در برابر اجرای قانون مقاومت کردند و یا همکاری نکردند، چه راهکاری خواهید داشت، افزود: حتما مطالبه گری قانونی را پیگیری می‌کنیم.
وی استفاده از ظرفیت‌های مردمی رای حل مشکلات زیست محیطی از جمله پسماند را مورد تاکید قرار داد و با اشاره به اینکه در برنامه هفتم نیز سازمان حفاظت محیط زیست مکلف شده است سامانه یکپارچه مدیریت پسماند‌ها را با هدف پایش و نظارت بر کلیه اقدامات مدیریت پسماند در کشور تا سال اول برنامه ایجاد کند، افزود: ما این را پیگیری خواهیم کرد و متولی پسماند‌های عادی وزارت کشور است، سازمان حفاظت محیط زیست نظارت می‌کند و پیگیری می‌کند.
انصاری با یادآوری اینکه مدیریت پسماند‌های عفونی با وزارت بهداشت و پسماند‌های صنعتی برعهده واحد صنعتی است و پسماند‌های کشاورزی با وزارت جهادکشاورزی است، گفت: اجرای قانون مستلزم این است که همکاری بین بخشی داشته باشیم و از جانب دستگاه‌ها عزم و اراده وجود داشته باشد.
فرونشست زمین یک مسئله محیط زیستی است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره بحران آب و فرونشست زمین نیز گفت: در موضوع فرونشست، مدیریت آبخوان‌ها را داریم که در حیطه وزارت نیرو قرار دارد.
انصاری با بیان اینکه فرونشست زمین یک مسئله محیط زیستی استف افزود: یکی از راه‌های حل این مشکل تغییر الگوی کشت از سوی جهادکشاورزی و پرهیز از احداث صنایع آب بر در دشت‌های بحرانی از سوی وزارت صمت است.
وی تاکید کرد: ما باید بحث فرونشست زمین را به عنوان یک ابرچالش در کشور بپذیریم و روی آن به توافق برسیم و با همگرایی این مسئله را حل کنیم.
وی در عین حال به موضوع دیپلماسی محیط زیست اشاره کرد و افزود: موضوع آب‌های فرامرزی و مسئله گرد و غبار ناشی از کانون‌های منطقه‌ای و خارجی از طریق وزارت امور خارجه قابل پیگیری است.
انصاری با بیان اینکه کار‌های خوبی که توسط دولت قبلی پیگیری شده است را ادامه می‌دهیم، افزود: قرار نیست چرخ از نو اختراع کنیم.
تحریم‌ها بر حوزه محیط زیست نیز اثرگذار بوده است
وی با یادآوری اینکه در مورد گردوغبار چندین قطعنامه صادر و پیگیری‌هایی انجام شده است، گفت: متولی موضوع گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست است، اما سازمان منابع طبیعی هم باید با آن همکاری لازم را داشته باشد تا اجرای قطعنامه‌ها پیگیری شود.
معاون رئیس جمهور با تاکید براینکه حل معضلات محیط زیستی در شرایط انزوا و عدم تعامل با جهان قابل حل نیست و نیازمندیم که در یک تعامل با جهان پیش برویم، بر بهره گیری از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های روز در پایش‌ها و تصفیه خانه‌ها و پالایش آلاینده‌ها تاکید کرد.
انصاری با بیان اینکه بحث تحریم‌ها بر حوزه محیط زیست نیز اثرگذار بوده است، گفت: دیپلماسی فعال محیط زیست باید گفت که یکی از بند‌های سیاست‌های ۱۵ گانه مقام رهبری بوده است و امیدواریم در دولت چهاردهم بتوانیم در تعامل با کشور‌های همسایه و همسایگان مسائلی را که در سطح منطقه داریم کاهش دهیم.
پیگیری اجرای قوانین در دستور کار است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در دولت چهاردهم پیگیری اجرای کامل قوانین زیست محیطی دنبال می‌شود، گفت: نکته مهم و حائز اهمیت این است که ما باید چالش‌های محیط زیست را به عنوان چالش‌های مهمی در کشورمان بشناسیم و بتوانیم در سطح حاکمیت آن را دنبال کنیم، زیرا وقتی محیط زیست در اولویت قرار گیرد، منابع مالی و اعتباری برای حل مسائل در نظر گرفته می‌شود.
انصاری تاکید کرد: محیط زیست امروز دیگر ظرفیت آزمون و خطا ندارد؛ مشکلات متعدد و عمیقی در این بخش وجود دارد که برای رفع آن نیازمند مشارکت همه بخش‌ها و همه مردم هستیم.
