به گزارش ایران اکونا به نقل از گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، برای تحقق شعار سال دولت وظیفه سنگینی دارد چه آنکه ابزار‌های مختلفی برای جلب مشارکت مردم در سرمایه‌گذاری کلان پروژه‌های راهبردی کشورمان و تحقق حضور مردم در اقتصاد در اختیار دارد و می‌تواند با اعمال اختیارات و مجوز‌های موجود در اختیار خود، اعطای معافیت‌های مالیاتی ویژه، استفاده از دارایی‌های دولت، تمرکز بر هدایت اعتبارات بانکی و هدایت هدفمند یارانه‌های انرژی، به ایجاد فضای سرمایه گذاری مطلوب در ابرپروژه‌های کلیدی توسعه‌ای و تشویق بیشتر مردم جهت مشارکت در اقتصاد کمک کند.
مشارکت مردم در اقتصاد بسیار مهم است ولی مسیر تحقق این امر، نیازمند تسهیل جدی دولت در این زمینه است. دولت نقش اصلی را در تسهیل و تشویق این مشارکت ایفا می‌کند. یکی از راه‌های کلیدی که دولت می‌تواند مشارکت مردم را در اقتصاد ارتقا دهد، جذاب‌تر کردن و در دسترس‌تر کردن پروژه‌های کلان توسعه ایران برای عموم مردم است. این امر می‌تواند با ارائه مشوق‌های مالی برای این پروژه‌ها محقق شود که نه تنها سرمایه‌گذاری را جذب می‌کند، بلکه مشارکت افراد را مقرون به صرفه‌تر می‌نماید.
دولت باید از ابزار‌های راهبردی خود در جهت تحقق جذابیت در ابرپروژه‌های توسعه‌ای ایران استفاده کند. ابزار‌هایی که موجب جریان مثبت مالی برای پروژه‌ها خواهد شد و کمک خواهد کرد سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها بسیار به صرفه باشد و با بسترسازی مناسب از طریق سهام پروژه در بازار سرمایه، به راحتی امکان تحقق جلب مشارکت مردم در اقتصاد فراهم خواهد شد.
به منظور جذابیت بیشتر پروژه‌های کلان توسعه‌ای برای عموم، دولت می‌تواند از ابزار‌های استراتژیک خود از قبیل اعطای مجوز‌ها و اختیارات، استفاده هدفمند از دارایی‌های خود، به کارگیری مناسب از سازوکار خلق پول و هدایت اعتبارات بانکی و در نهایت اعطای مشوق‌های خاص مالیاتی و یارانه انرژی به صورت هدفمند و ویژه برای ابرپروژه‌های کشور ذیل مدل سهام پروژه در بازار سرمایه استفاده کند. با ارائه سهام در این پروژه‌ها، افراد فرصت سرمایه‌گذاری در آن‌ها و بهره‌مندی از بازده احتمالی را خواهند داشت. این نه تنها مشارکت مردم را در اقتصاد افزایش می‌دهد، بلکه تضمین می‌کند پروژه‌ها بودجه لازم را برای موفقیت دریافت کنند.
ایران کشوری با ظرفیت‌های عظیم برای رشد و توسعه، با طیف متنوعی از منابع طبیعی و جمعیت جوان و ماهر است. همانطور که اشاره شد نیز باید دولت سیزدهم به منظور بهره‌برداری از این پتانسیل و جلب مشارکت مردم در سرمایه گذاری در کلان پروژه‌های استراتژیک کشور، از ابزارها و سازوکار‌های مختلفی که در اختیار دارد، استفاده کامل کند.
یکی از ابزار‌های کلیدی که دولت می‌تواند برای جلب مشارکت مردم در سرمایه‌گذاری در کلان پروژه‌ها استفاده کند، اعطای مجوزهاست. دولت می‌تواند با ساده‌سازی فرآیند نظارتی و تسهیل در دریافت مجوز‌ها و تأییدیه‌های لازم برای سرمایه‌گذاران، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری مردم در این پروژه‌ها ایجاد کند. این امر می‌تواند به ایجاد فضای سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری کمک و افراد بیشتری را به مشارکت در توسعه اقتصادی کشور تشویق کند. علاوه بر این باید با به کارگیری اختیارات و مجوز‌های در اختیار دولت در جهت افزایش سوددهی پروژه‌ها استفاده گردد. همچنین دولت می‌تواند از دارایی‌های خود برای اعطای امتیاز برای پروژه‌های بزرگ نیز استفاده کند. دولت با استفاده از منابع و دارایی‌های خود می‌تواند به کاهش هزینه‌های مرتبط با این پروژه‌ها کمک و آن‌ها را برای سرمایه‌گذاران سودآورتر کند. این رویکرد می‌تواند شامل فراهم کردن زمین، زیرساخت یا سایر منابع باشد که می‌تواند به دوام و جذاب‌تر کردن پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاران بالقوه کمک کند.
یکی دیگر از ابزار‌های مهمی که دولت می‌تواند از آن برای جلب مشارکت مردم در کلان پروژه‌ها استفاده کند، مکانیسم خلق پول است. دولت می‌تواند با استفاده درست از توان خود برای خلق پول، جریانات مالی مثبت بیشتری به سمت تولید و تحقق جذابیت لازم برای ابرپروژه‌های کشور را فراهم کند که این رویکرد موجب جذاب‌تر کردن سرمایه‌گذاری خرد مردمی در این ابرپروژه‌ها خواهد شد. دولت می‌تواند بر هدایت اعتبارات بانکی به سمت پروژه‌های بزرگ استراتژیک تمرکز کند. با همکاری بانک‌ها و مؤسسات مالی برای تأمین مالی این پروژه‌ها، دولت می‌تواند به دسترسی بیشتر آن‌ها برای طیف وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران و افزایش سودآوری کلی آن‌ها کمک کند.
علاوه بر این ابزارها، دولت می‌تواند معافیت‌های مالیاتی ویژه‌ای را نیز برای کلان پروژه‌ها در نظر بگیرد تا جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند. دولت با ارائه مشوق‌ها و مزایای مالیاتی برای افرادی که در این پروژه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، می‌تواند به ایجاد فضای سرمایه‌گذاری مطلوب‌تر و تشویق مردم به مشارکت بیشتر در توسعه اقتصادی کشور کمک کند. این می‌تواند به رشد و توسعه در بخش‌های کلیدی اقتصاد کمک و فرصت‌های بیشتری را برای مردم ایجاد کند تا از سرمایه گذاری در پروژه‌های بزرگ استراتژیک بهره‌مند شوند.
در نهایت دولت نیز می‌تواند از یارانه انرژی به صورت هدفمند و ویژه برای ابرپروژه‌های کشور تحت الگوی سهم پروژه در بازار سرمایه استفاده کند. با ارائه سهام در این پروژه‌ها، افراد فرصت سرمایه گذاری در آن‌ها و بهره‌مندی از بازده‌های احتمالی را خواهند داشت. این امر می‌تواند به جذب طیف وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران و ایجاد فرصت‌های بیشتر برای مشارکت مردم در توسعه اقتصادی کشور کمک کند.
دولت ابزار‌های مختلفی برای جلب مشارکت مردم در سرمایه‌گذاری در کلان پروژه‌های استراتژیک ایران و تحقق حضور مردم در اقتصاد در اختیار دارد. دولت می‌تواند با اعمال اختیارات و مجوز‌های موجود در اختیار خود، اعطای معافیت‌های مالیاتی ویژه، استفاده از دارایی‌های دولت، تمرکز بر هدایت اعتبارات بانکی و هدایت هدفمند یارانه‌های انرژی، به ایجاد فضای سرمایه‌گذاری مطلوب در ابرپروژه‌های کلیدی توسعه‌ای و تشویق بیشتر مردم جهت مشارکت در اقتصاد کمک کند. سرمایه‌گذاری در ابرپروژه‌های کلیدی توسعه‌ای کشور می‌تواند به تحریک رشد و توسعه در بخش‌های کلیدی اقتصاد کمک و فرصت‌های بیشتری را برای مردم ایجاد کند تا از سرمایه‌گذاری در کلان پروژه‌های استراتژیک ایران بهره‌مند شوند.
در همین رابطه پیرامون اهمیت و راهبرد‌های کلیدی در جهت تحقق مشارکت مردم در جهش تولید و رشد اقتصادی با مهدی‌هاشم‌زاده، کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی و توسعه به گفتگو پرداختیم.
نقش کلیدی دولت در تحقق مشارکت مردم در اقتصاد
مهدی هاشم‌زاده، کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصاد توسعه در رابطه با اهمیت جلب مشارکت مردم در اقتصاد به «جوان» می‌گوید: «سال 1403 نقطه عطفی در توسعه اقتصادی ایران با تمرکز مجدد بر مشارکت مردم در اقتصاد است. ایران با مشارکت عموم مردم در فعالیت‌های اقتصادی و هدایت منابع آن‌ها به سمت بخش‌های تولیدی می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار و افزایش سطح تولید دست یابد. با این حال، برای تحقق حداکثری پتانسیل مشارکت مردم در اقتصاد، نقش اساسی دولت در تسهیل این مشارکت ضروری است. دولت با ارائه مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای بزرگ و دسترسی بیشتر به آن‌ها برای عموم می‌تواند اطمینان حاصل کند که مردم به طور فعال در توسعه اقتصادی کشور مشارکت دارند. به طور کلی تلاش مشترک بین دولت و مردم برای دستیابی به موفقیت اقتصادی بلندمدت در ایران بسیار مهم است.»
وی می‌افزاید: «مسیر تحقق مشارکت مردم در جهش تولید نیازمند تسهیل جدی دولت در اعطای ابزار‌های راهبردی بلااستفاده دولتی در جهت افزایش جذابیت و سوددهی ابرپروژه‌های اقتصادی کشور است. این رویکرد در جهت استفاده کامل از منابع در دسترس مردم به سمت توسعه اقتصادی کشور است.»
این کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصاد توسعه با اشاره به نقش ویژه دولت در افزایش جذابیت ابرپروژه‌های کلیدی توسعه‌ای کشور جهت جلب مشارکت مردم تصریح می‌کند: «دلیل اصلی نقش ویژه دولت در جهت جلب مشارکت مردم در این است که توان سرمایه‌گذاری مردم به سمتی است که بیشترین سود و کمترین ریسک را داشته باشد و این رویکرد نیازمند حضور جدی دولت در تسهیل موانع و افزایش جذابیت پروژه‌های راهبردی کشور در جهت جهش اقتصادی کشور است، بنابراین نقش ویژه دولت در تحقق هدایت سرمایه‌های خرد مردمی بسیار مهم است.»
هاشم‌زاده با اشاره به ابزار‌های متنوع و متعدد در اختیار دولت جهت افزایش سوددهی پروژه‌های توسعه‌ای می‌افزاید: «ابزار‌های متعدد و متنوعی در اختیار دولت قرار دارد که می‌تواند در جهت افزایش سوددهی پروژه‌های توسعه‌ای کشور به شکل بی‌نهایت جذابیت پروژه‌های مذکور و جلب مشارکت مردم را افزایش دهد.»
وی می‌گوید: «نکته بسیار مهم در این زمینه عدم استفاده مناسب از این ابزارها در دولت‌های اخیر بوده است. ابزار‌های متعدد در دسترس دولت قرار دارد که تاکنون حتی نزدیک آن نیز نشده و تنها تمرکز بر بودجه دولت بوده است، در حالی که بودجه دولت اصلاً جایگاه مهمی در تحقق جلب مشارکت مردم به عنوان ابزار راهبردی ندارد، زیرا کل بودجه دولت درگیر حقوق و هزینه‌های جاری است و صرف هزینه‌های توسعه‌ای نخواهد شد و جایی نیز برای این امر ندارد، بنابراین استفاده از این ابزار‌های نوین برای دولت ایران و موجود در کل کشورها، نشان از قدرت ویژه حاکمیت در جهت تحقق نقش دادن به مردم در توسعه اقتصادی کشور است و باید این رویکرد کلیدی و ابزار‌های راهبردی به درستی به کار گرفته شوند.»
هاشم‌زاده در رابطه با ابزار‌های در دسترس دولت تصریح می‌کند: «یکی از بزرگ‌ترین ابزار‌های دولت در حوزه مجوز‌ها و اختیارات در دست دولت است. دولت می‌تواند از هیچ، با استفاده از این قدرت مجوز‌ها و اختیارات یک پروژه غیراقتصادی را به یک طرح توسعه‌ای اقتصادی تبدیل کند که در آن پک کاملی از پروژه‌ها تعریف شده است که ابرپروژه کلی مدنظر توسعه کشور را کاملاً به صرفه و رقابتی جهت جلب مشارکت مردم تبدیل کند.»
وی با یک مثال به رابطه بسیار مهم قدرت مجوز‌ها و اختیارات در جهت تبدیل کردن یک پروژه غیراقتصادی به یک طرح توسعه‌ای اقتصادی ادامه می‌دهد: «به طور مثال یک مسیر غیراقتصادی بین دو شهر کشور که کاملاً از منظر سرمایه‌گذاری مردمی و بخش غیردولتی غیرمعقول است با ابزار‌های در دسترس دولت و قدرت مجوز‌ها و اختیارات دولت می‌تواند به طور کامل اقتصادی شود. در همین رابطه اولین اقدامی که دولت می‌تواند انجام دهد مجوز مراکز رفاهی و تفریحی در کنار جاده به پروژه ساخت جاده است. همچنین اگر پروژه اقتصادی نشود، امکان اعطای مجوز بهره‌برداری از معادن در مسیر نیز به این پروژه اضافه شود. حتی اگر در آن زمان نیز اقتصادی نشد، امکان اعطای مجوز یک شهرک صنعتی در مسیر برای زمین‌های حاشیه‌ای و نزدیک به مسیر ساخت جاده دیگر امکانی است که می‌تواند به طور کامل پروژه را اقتصادی کند. حتی پس از این امکان ساخت شهرک‌های مسکونی نزدیک به ساخت مسیر و در نزدیکی حاشیه شهر به صورت تک طبقه نیز می‌تواند به عنوان دیگر اختیار دولت در دسترس سرمایه‌گذاران پروژه قرار گیرد.»
وی در پایان با اشاره به دیگر ابزار‌های کلیدی برای اقتصادی شدن ابرپروژه‌های کشور با جلب مشارکت مردم خاطرنشان می‌کند: «این حجم بالا از تغییرات و سودده کردن یک پروژه غیراقتصادی عمومی در اقتصاد تنها با یکی از ابزار‌های در دسترس دولت به وقوع پیوسته است و این تنها یکی از این ابزار‌های بدون استفاده در جهت جلب مشارکت مردم است و بسیاری از این دست ابزارها وجود دارد و هر ابرپروژه‌ای نیز دارای سطح مشخصی از اقتصادی بودن است که با استفاده از این ابزارها و امکان استفاده مناسب و یکسان عموم مردم از این پروژه‌ها، مشارکت سودآور مردم در اقتصاد و توسعه اقتصادی با این رویکرد فراهم خواهد شد. دیگر ابزار‌های کلیدی که دولت استفاده خاصی از آن‌ها ندارد عبارتند از: معافیت‌های بسیار مهم و کلیدی رشد سرمایه‌گذاری مولد مردمی یا استفاده مناسب و هدفمند از اعطای یارانه انرژی جدید به جهت جلب مشارکت مردم که به طور کامل در اختیار دولت است. همچنین خلق پول مولد و هدفمند در جهت جلب مشارکت مردم در توسعه اقتصادی نظیر ساخت مسکن یا استفاده مولد از دارایی‌های دولت به خصوص عرضه مناسب زمین از دیگر ابزار‌های کلیدی در دسترس دولت است. از دیگر موارد مهم دولت در جهت تحقق این امر نیز اعطای ضمانت‌های دولتی در جهت واردات فناوری، تکنولوژی و همچنین فرآیند‌های مرتبط با توسعه زنجیره ارزش صنایع حوزه نفت و گاز است که زمینه تحقق توسعه صنعتی را فراهم خواهد کرد.»
منبع: جوان
